Zaloguj się


Informacje ogólne

Toskańskie życie jest generalnie proste. Wiele wydarzeń i imprez toczy się wokół jedzenia, wina i życia na wsi. W większości miast i większych wiosek nadal odbywają się cotygodniowe targi, z tradycyjne festiwale co pozwala na zanurzenie się w lokalnej kulturze i daje możliwość  posmakowanie prawdziwego toskańskiego życia.

Mieszkanie we Włoszech wiąże sie z różnicami  kulturowymi.  Zebraliśmy kilka informacji, które pomogą Ci zrozumieć i zapoznać się z lokalnymi zwyczajami.

Informacje ogólne

Zbieranie trufli w Toskanii we Włoszech


Krajobrazy Toskanii, pełne zielonych, łagodnie falujących wzgórz, winnic, gajów oliwnych oraz sosnowych lasów, kryją w sobie wiele produktów kulinarnych. Najcenniejsze z nich to trufle - i nie mamy tu na myśli czekoladek! Uwielbiali je już starożytni Rzymianie, którzy zachwalali ich właściwości afrodyzjakalne. Obecnie kucharze na całym świecie używają ich, gdyż mają wyrazisty smak i dodają potrawom odrobiny klasy. Niektóre odmiany tych wykwintnych smakołyków są tak drogie, że mają wartość równą swej wadze w złocie.
Dlaczego trufle są tak popularne?
Najsłynniejsze są trufle białe rosnące we włoskim Piemoncie w okolicach miasta Alba. Ich bulwiaste owocniki, rosnące wśród korzeni dębu, leszczyny, topoli czy buku, są zbierane jesienią i sprzedawane na targach trufli podczas Międzynarodowego Festiwalu Białej Trufli w Albie. Częściowo za przyczyną tego festiwalu, a częściowo w wyniku skutecznego marketingu, trufle z Alby są najbardziej znaną odmianą na świecie. Wielu uważa jednak, iż toskańskie białe trufle, pochodzące głównie z okolic Sieny i Pizy, są równie smaczne, a bardziej warte swej ceny. Z tego też powodu coraz liczniejsze grono miłośników trufli jeździ do Toskanii jesienią, z nadzieją doświadczenia trufli w bardziej intymnej i mniej skomercjalizowanej atmosferze. Jest to idealne miejsce i czas na degustację, kupno czy nawet zbiory trufli.

Jak wygląda poszukiwanie trufli?
Trifolau (czyli „zbieracze trufli”) utrzymują w tajemnicy swoje znaleziska oraz miejsca zbiorów, dlatego zwykle wychodzą na trufle nocą. Oprócz chęci zachowania tajemnicy, wynika to z faktu, że zapach trufli jest ponoć wtedy silniejszy, co ułatwia ich znalezienie specjalnie wytresowanym psom.
Psy szukające trufli
Pierwotnie do zbierania trufli używano samic świni, gdyż uważano, że zapach trufli przypomina feromony wydzielane przez wieprze. Niestety świnie również uważały trufle za przysmak, dlatego spora część znalezionych okazów nigdy nie trafiała do kuchni! W dodatku, jak powiedział jeden zbieracz trufli, „o wiele łatwiej wsadzić do samochodu psa!”.


Psy na trufle szkoli się od najmłodszych lat. Początkowo używa się kawałków sera o wyrazistym zapachu, który zakopuje się, po czym wysyła psy, aby go odnaleźć. Później w podobny sposób używa się małych trufli. Można też wysłać dobrze zapowiadającego się psa do szkoły szukania trufli, w której tresura trwa średnio około czterech lat. Dobry pies na trufle to bezcenny nabytek - niestety każdego roku pojawiają się doniesienia o otruciach doświadczonych psów przez rywalizujących ze sobą zbieraczy. Gdy pies wskaże miejsce, w którym może znajdować się trufla, trifolau wykopuje ją przy użyciu wąskiej szpadli, aby uniknąć uszkodzenia owocnika, a następnie zasypuje wykopany dołek, aby za rok trufle ponownie wyrosły. Niestety wszystkie dotychczasowe próby wyhodowania trufli w sztucznych warunkach lub z użyciem nasion spełzły na niczym, wydaje się zatem, iż Matka Natura wie co do niej należy i nie jest gotowa wyjawić swych tajemnic.

Kiedy jest najlepsza pora roku na trufle?
Poważni zbieracze trufli, czyli trifolau, mogą zajmować się zbiorem trufli praktycznie przez cały rok, gdyż od stycznia do marca owocują czarne trufle zimowe, od marca do kwietnia trufle szaro-białe czyli bianchetto (które bywają przez niedoświadczonych zbieraczy mylone z droższymi truflami białymi!), a od czerwca do listopada pospolitsze czarne trufle letnie. Natomiast już od września można zacząć poszukiwania cenionej trufli białej, czyli tartufo bianco. Ten moment to punkt kulminacyjny w zbiorach trufli.
Festiwale i wydarzenia związane z białą truflą
W celu uczczenia tego wykwintnego przysmaku organizowane są wtedy liczne festiwale. Największy i najpopularniejszy z nich to Festiwal Białej Trufli w Albie  – dalsze informacje i datę festiwalu w poszczególnych latach można znaleźć na powyższej witrynie. Jest także festiwal w San Giovanni d'Asso (40 km na południowy wschód od Sieny), który odbywa się w dwa weekendy w listopadzie. Jakość trufli jest tu podobna do sprzedawanych w Albie i San Miniato, przy czym ceny są bardziej przystępne. W San Giovanni d’Asso jest też muzeumpoświęcone truflom. Aby poczuć atmosferę panującą podczas poszukiwania trufli, zobacz film autorstwa Graeme Robertson z The Guardian:

Udział w poszukiwaniu trufli
Kolejne popularne wśród zbieraczy trufli miejsce to San Miniato, piękny przysiółek w prowincji Pizy. To tutaj przedstawiciel firmy To-Toskania wybrał się na zbiory trufli z miejscowym trifolau...
Massimo Cucchiara to nie tylko znawca trufli i doświadczony zbieracz, ale także przedstawiciel rodziny, która od lat zajmuje się tymi cennymi grzybami. Jego ojciec był przewodniczącym  Stowarzyszenia Zbieraczy Trufli w San Miniato i zna wszystkie sztuczki stosowane podczas zbioru trufli. Massimo zgodził się w dżdżysty, mglisty poranek spotkać w pobliżu San Miniato z właścicielem To-Toskania, Seanem Caulfieldem oraz dziennikarką z CNN, Maureen O’Hare. Warto przeczytać artykuł w którym Maureen opisała to przeżycie. Osobom, które chcą poznać Massimo i wybrać się z nim na takie fascynujące, tradycyjne polowanie, proponujemy, aby zajrzały na jego witrynę Truffle in Tuscany lub napisały do niego na adres info@truffleintuscany.it

Toskańskie wille w pobliżu miejsc, gdzie występują trufle
Podczas pobytu w San Miniato, najlepsze miejsce na skosztowanie tych kosztownych przysmaków to restauracja Pepenero której właścicielem jest szef kuchni i prezenter telewizyjny Gilberto Rossi. Informacje o specjalnych zestawach atrakcji, w skład których wchodzi wycieczka po trufle, lekcja gotowania i degustacja z właścicielem restauracji i jego pracownikami, można znaleźć na witrynie Truffle in Tuscany

To Toskania ma wiele willi idealnie zlokalizowanych, aby jak najlepiej wykorzystać sezon na trufle, takich jak Villa Fonte Rinaldi, położona na prywatnym wzgórzu z malowniczymi, panoramicznymi widokami, czy zanurzona w zieleni Casa Torcicoda. Dla większych grup nada się Il Piano - piękny kamienny dom z wieloma udogodnieniami dla całej rodziny. Polecamy też wszystkie nasze wille w pobliżu Pizy
Co można zrobić z truflami?
Jeśli są to białe trufle (tartufo bianco), najlepiej spożyć je jak najszybciej, gdyż mają bardzo krótką żywotność. Białą truflę wystarczy bardzo drobno pokroić lub zetrzeć na tarce, po czym posypać nią pieczone lub smażone jajka, lub makaron z wody. Gotowanie białych trufli sprawia, iż stają się mniej wyraziste w smaku. Odwrotnie natomiast jest z truflą czarną: aby wydobyć jej smak należy usmażyć ją na maśle, a następnie podać z makaronem.


Na koniec warto dodać, że gdybyśmy znaleźli coś co wygląda na truflę, ale nie mieli co do tego pewności, powinniśmy poprosić kogoś o sprawdzenie, czy nasze znalezisko to rzeczywiście poszukiwany przysmak. Zbiór trufli należy traktować tak samo jak zbiór innych grzybów i pamiętać, że niedoświadczona osoba może się łatwo pomylić.'

Aby uzyskać więcej informacji na temat zbieraczy i zbiorów trufli, należy skontaktować się z biurem Stowarzyszenia Zbieraczy Trufli w Sienie, adres: Via XX Settembre, 41, 53020 San Giovanni d'Asso (SI)
Tel. +39 0577/803213

Associazione Tartufai delle Colline Sanminiatesi 
Piazza del Popolo, 19, 56028 San Miniato (PI)
Tel. +39 0571 42014

Truffle in Tuscany, Via Covina, 44/C, 56028 San Miniato (PI)
Tel. +39 3479030371
https://www.truffleintuscany.com/index.html

Czytaj dalej

Oliwa z oliwek Toskania

Włochy są znane na całym świecie z dobrej jakości oliwy z oliwek i zupełnie słusznie. Niektóre z najlepszych oliw pochodzą z regionu Toskanii, a w szczególności oliwa butelkowa, pochodząca z jednej wytłaczarni ma największą wartość oraz jest najdroższa.

Gleba, rodzaj podłoża, natężenie słoneczne, a także ilość opadów podczas sezonu uprawnego grają rolę w określeniu smaku oliwy. We Włoszech znajdziemy wiele różnorodnych odmian drzew oliwnych, każda z odmian charakteryzuje się szczególnymi właściwościami. Większość drzew oliwnych, rosnących w Toskanii to odmiany Frantoio, Leccino, Pendolio, Maurino, Moraiolo i Taggiasca. Najlepszą glebą pod ich uprawę jest glina lub gleba piaszczysto-ilasta z dobrym drenażem. Mimo że prawdą jest, że drzewa oliwne mogą się dobrze rozwijać w trudnych warunkach, takie warunki nie dają gwarancji solidnych zbiorów każdego roku. Dobra irygacja dla drzew jest niezbędna podczas całego sezonu uprawnego, po to by zmaksymalizować plony. Przycinanie gałęzi po zbiorach z wcześniejszego roku jest niezbędne w celu utrzymania drzewa w zdrowiu, utrzymania dorocznego plonu na tym samym poziomie oraz by owoce były rozłożone równomiernie na całym drzewie.

Oliwki zrywane są ręcznie, jako że ta metoda powoduje najmniejsze obrażenia dla owoców, następnie ma miejsce mycie, usuwające brud i kurz. Następnie, w przeciągu 24h od zbioru, oliwki, w tym skóra i pestki są gniecione na miazgę przez kamienny lub metalowy młyn. Po tym miąższ jest prasowany, używając tradycyjnej drewnianej tłoczni lub nowoczesnej hydraulicznej prasy. To proces pierwszego tłoczenia i podczas niego trzeba dostosować się do bardzo surowych wytycznych. Wytyczne z Unii Europejskiej mówią, że oliwa musi być tłoczona w temperaturze poniżej 27 stopni Celsjusza, aby butelkę można było opatrzyć etykietą 'oliwa z pierwszego tłoczenia na zimno', lub w przypadku gdy ma miejsce proces fabryczny 'zimna ekstrakcja'.

Częścią tego procesu wymagającą największych umiejętności jest decyzja, kiedy zerwać oliwki, gdyż to ma wpływ na smak i zapach oliwy. Jeśli oliwki zostaną zerwane zbyt późno lub zbyt wcześnie, kwasowość owoców nie będzie właściwa, co ma wpływ na jakość i smak oliwy. Oliwa z pierwszego tłoczenia musi mieć poziom kwasowości mniejszy niż 1%. Rząd włoski wprowadził dla wszystkich włoskich oliw z oliwek chronioną nazwę pochodzenia (DOP). Dodatkowo, oliwa z oliwek z Chianti ma specjalną etykietę, gwarantującą jej wysoką jakość, jest to oznaczenie DOC - kontrolowane oznaczenie pochodzenia.

Normalne jest to, że czasem na dnie butelki z oliwą z oliwek wytwarza się osad, ma to miejsce ponieważ wiele rodzajów oliwy nie jest poddawane rafinowaniu po tłoczeniu, co ma na celu zachowanie maksymalnego smaku. Po butelkowaniu oliwa powinna być przechowana w zaciemnionym pomieszczeniu, bez dostępu światła słonecznego, a także nie powinna być wystawiana na działanie wysokich temperatur, więc chłodna spiżarnia lub piwnica są idealne do przechowywania oliwy. Po otwarciu oliwa z oliwek powinna zostać skonsumowana w przeciągu roku lub do daty ważności na etykiecie, jednak oliwa jest tak pyszna, że mało prawdopodobne jest, że wytrzyma tak długo!

Oliwa z oliwek, w szczególności z pierwszego tłoczenia jest silnym antyoksydantem, zawierającym tłuszcze jednonienasycone. Są to dobre tłuszcze, pozwalające zredukować poziom cholesterolu, co jest dobre nie tylko dla naszego serca, lecz tez dla ogólnego samopoczucia.
Dodatkowo, oprócz korzyści zdrowotnych zawartych w oliwie z oliwek, produkt ten ma szerokie zastosowanie w kosmetyce, zarówno w produktach fabrycznych, jak i naturalnych. Oliwa jest mieszana z olejkami eterycznymi w kosmetykach nawilżających, użytek oliwy w mydłach ma długą tradycję.

To Toskania może z przyjemnością oświadczyć, że każdy, kto chciałby wziąć udział w zbiorze oliwek lub być świadkiem zbioru z pierwszej ręki, jest mile widziany, w szczególności w okolicach Montebuoni oraz Montefiorile, gdzie To Toskania zajmuje się zbiorem oliwek, rosnących w okolicach tych dwóch miejscowości, a następnie zabiera je do sąsiadów w winnicy Casanuova di Ama, którzy zabierają oliwki do Volterry, gdzie zostają one poddane procesowi tłoczenia na zimno, a następnie butelkowania.

Czytaj dalej

Wina toskańskie

Jeśli chodzi o wina, Toskania nie ma sobie równych na całym świecie. Wszystko to ze względu na właściwe środowisko naturalne oraz cywilizację, która przez wieki kultywowała winorośl oraz udoskonalała produkcję win.
Zeffito Cuiffoletti - Historyk

Toskania posiada bogatą historię uprawy winorośli i produkcji wina. Jej górzysty teren i śródziemnomorski klimat to połączenie perfekcyjne dla produkcji dobrej jakości win, a podczas ostatniego dziesięciolecia Toskania stała się znana jako najbardziej kreatywny włoski region, wytwarzający wina. Za swe czerwone wina, z których większość pochodzi z odmiany winorośli Sangiovese, Toskania uzyskała międzynarodowe uznanie. Wina są zazwyczaj delikatnie pikantne, z dobrym poziomem kwasowości, o łagodnym charakterze oraz średnio wyrazistym smaku.

Najbardziej ekskluzywnym winem odmiany Sangiovese jest Brunello di Montalcino, wysokiej jakości, wyselekcjonowane wino z okolic fortecy, mieszczącej się na południe od Sieny. Jest to jedno z najdroższych win włoskich i dziś można rozróżnić ponad sto różnych jego rodzajów. Wino wyprodukowane jest tylko i wyłącznie z winorośli odmiany Sangiovese, a jego dojrzewanie zajmuje 10 lat. Inne wina odmiany Sangiovese to oczywiście Chianti i Chianti Classico. Mimo tego że w winach tych Sangiovese jest główną odmianą winorośli, w przeciwieństwie do Brunello di Montalcino, zawierają one niewielką ilość (między 10% a 15%) innych odmian, takich jak Carbernet Sauvignon, Merlot czy Syrah.

Chianti Classico pochodzi ze sławnej na całym świecie krainy winnic, leżącej między Florencją a Sieną, z miasteczkami takimi jak Greve, Radda i Castellina, tworzącymi trójkąt w samym sercu regionu Chianti. Większość z tutejszych win należy do konsorcjum marketingowego Classico i obdarzona jest symbolem 'Gallo Nero', czyli czarnego koguta. Symbol ten gwarantuje, że mamy do czynienia z autentycznym winem Chianti Classico. Do wyboru są dwa rodzaje win, znane jako 'Standard' i 'Riserva'. Chianti Classico Standard posiada etykietę z symbolem Gallo Nero z czerwoną obwódką, a Chianti Classico Riserva posiada symbol Gallo Nero ze złotą obwódką. Wino te jest produkowane z najlepszej jakości winogron i potrzebuje minimum 27 miesięcy na dojrzewanie, by otrzymać pełny, bogaty smak.

Wiele z win Chianti posiada status DOC lub DOCG (Dominazione di Origine Controllata - kontrolowane oznaczenie pochodzenia/ Dominazione di Origine Controllato e Guarantita - kontrolowane oznaczenie gwarantowanego pochodzenia). Oznaczenie pochodzenia wina, gwarantujące jego jakość, zostało wprowadzone przez rząd włoski w 1963 roku, a następnie zmodyfikowane w roku 1992, poprzez wprowadzenie prawa Unii Europejskiej, dotyczącego ochrony pochodzenia produktów. Aby sprostać wymaganiom DOC/DOCG, wino musi być wyprodukowane w określonym regionie z użyciem wyspecjalizowanych metod produkcji oraz spełniać wysokie standardy jakości. Ważne wina odmiany Sangiovese, które spełniają te wytyczne to np. Tignanello oraz Sassicaia, ich jakość i popularność jest porównywalna z tą, którą cieszy się Brunello di Montalcino. Inne wina to Montepulciano, Montalcino, Bolgheri, Carmignano oraz Maremma.

Od lat 70. XX w. stopniowe pojawianie się bardziej nowoczesnych win, wyprodukowanych z międzynarodowych odmian winogron oraz użycie francuskich beczek - 'barrique' spowodowały pojawienie się win, które dziś znane są pod nazwą 'Super Tuscan'. Odmiany winogron, takie jak Cabernet Sauvignon oraz Merlot zostały wprowadzone i zmieszane z klasycznym Sangiovese, by wytworzyć wysokiej jakości wina, lecz po znacznie niższej cenie, ze względu na użycie nowoczesnych technik produkcji. Te 'awangardowe' metody nie były jednak dostosowane do nowych regulacji DOC/DOCG i wina wyprodukowane w taki sposób były zmuszone do przyjęcia skromnej etykiety 'Vini da Tavola', czyli win stołowych. Z czasem jednak wina te uzyskały reputację jednych z najlepszych, jakie kiedykolwiek zostały wyprodukowane we Włoszech, a ich ceny stały się znacznie wyższe, niż ceny przeciętnych win stołowych.

Oprócz popularnych win czerwonych, Toskania produkuje też niewielką ilość win białych. Niestety większość z nich nie cieszy się prestiżem podobnym do tego, którym cieszą się wina czerwone. Powodem tego stanu rzeczy jest to, że do stosunkowo niedawna wszystkie te wina były produkowane z zupełnie przeciętnej odmiany winogron Trebbiano, która nadaje winu mało ciekawy smak. Wyjątkiem są tu wina Vernaccia di San Gimignano, produkowane z winogron Vernaccia o rześkim, wytrawnym smaku. Są to pierwsze białe wina, którym przyznano status DOC.
Dziś jednak mamy wiele innych, dobrej jakości odmian białego wina produkowanych w Toskanii, w tym międzynarodowe odmiany, takie jak Chardonnay, Sauvignon, Pinot Bianco oraz Pinot Grigio, a także te bardziej tradycyjne, takie jak Pomino, czy Vin Santo.

Ostatnia..., lecz nie mniej ważna jest Grappa! Grappa to winogronowa brandy (o zawartości alkoholu między 37,5% a 60%), destylat, wytworzony z przefermentowanych wytłoków i pestek winogron - odpadów z procesu produkcji wina. Znana głównie z bycia produktem ubocznym, pochodzącym z produkcji wina, może być pita bez żadnych dodatków lub jako dodatek do kawy espresso. Grappę zazwyczaj pije się po posiłkach, w celu polepszenia trawienia, więc jeśli po sutym toskańskim posiłku mamy potrzebę wypicia małego 'digestivo', Grappa będzie dobrym pomysłem!

Czytaj dalej

Kawa we Włoszech

Kawa! Kiedyś wystarczyło zalać ją wrzątkiem lub wsypać do przelewowego ekspresu, obecnie powszechne stały się ekspresy ciśnieniowe i dzbanki moka. Włosi parzyli w ten sposób kawę od dekad i mało jest miejsc na świecie, gdzie przywiązuje się do tego napoju tak wielką wagę. Dla nas kawa to kawa – jeśli mamy ochotę na cappuccino po kolacji, to je sobie zamawiamy, dla Włochów to herezja. Cappuccino pije się do 11!

Czytaj dalej

Dołącz do nas na

Newsletter

Czy chcesz otrzymywać cotygodniowe inspiracje, rekomendacje willi i wskazówki dotyczące podróży od naszych toskańskich ekspertów?

Dowiedz się więcej

© 1998-2024 To Toskania Wszelkie prawa zastrzeżone.

Wyślij zapytanie