Wybrzeże Toskanii

Toskańskie plaże każdego roku są na czele list najlepszych włoskich plaż. Region ten cieszy się wyjątkowo czystą linią brzegową, ustępując jedynie Ligurii. Plaże są wysoko oceniane ze względu na jakość wody, bezpieczeństwo, spokój, przyjazność dla środowiska i zrównoważony rozwój. Plaże podlegają weryfikacji w ramach niezależnego programu Bandiera Blu – Błękitna Flaga. Sama liczba sprawdzonych plaż w Toskanii potwierdza, że plażowanie tutaj to dobry pomysł i nie musi to być jedynie wypad nad morze. Wybrzeże Toskanii wyróżnia bliskość urzekających miast pełnych zabytków położonych na wzgórzach, których historia sięga czasów etruskich. Jednak biorąc pod uwagę długość wybrzeża i liczbę wartych odwiedzenia miast w głębi lądu, najlepiej jest zarezerwować dom w jakimś centralnym punkcie i organizować wycieczki po okolicy. Dobrym pomysłem może być na przykład połączenie wakacji w willi w pobliżu Viareggio z wypadami do Lukki i Pizy albo plażowania w Castiglione della Pescaia z wędrówkami po Maremmie.

Oto dziesięć największych atrakcji, od wygrzewania się na plażach po obserwowanie delfinów, od wycieczek rowerowych wzdłuż wybrzeża po ekslporowanie rezerwatów przyrody. W Toskanii znajdą dla siebie coś ciekawego miłośnicy kultury i natury, plażowania i zwiedzania. Ważna uwaga - nie próbuj poznać całego wybrzeża podczas jednej podróży. Starannie wybierz bazę wypadową.

Jeśli chcesz odwiedzać miasta pełne sztuki i zabytków ze swojej nadmorskiej bazy, pamiętaj, że są one lepiej dostępne z północnego wybrzeża, zwłaszcza Riwiery Versiliańskiej. Celem jednodniowych wycieczek najczęściej są Piza, Lukka, Pistoia lub Florencja. Jeśli zamieszkasz na południowym wybrzeżu, w Maremmie, niedaleko Grosseto, do Sieny dotrzesz w niecałe dwie godziny.

Wybrzeże jest różnorodne - od imprezowych kurortów po plaże przyjazne rodzinom i zaciszne zatoki. Północne wybrzeże, Riwiera Versiliańska, jest bardziej wypielęgnowane i zagospodarowane, podczas gdy południowe wybrzeże Maremmy jest bardziej dzikie i romantyczne. Pomiędzy nimi rozciągają się rozległe piaszczyste zatoki, często otoczone lasami sosnowymi.

Na północy Riwiery Versiliańskiej kurorty rozciągają się od eleganckiego Forte dei Marmi do Viareggio, słonecznego i piaszczystego kurortu popularnego wśród włoskich rodzin. Na południu, bliżej Pizy, znajdują się mniejsze, rodzinne i niedrogie kurorty na Riwierze Pizańskiej (Riviera Pisana). Dalej na południe zlokalizowana jest Riwiera Etruska (Riviera degli Etruschi). Na wybrzeżu w okolicy Livorno znajduje się szereg mniejszych kurortów z piaszczystymi plażami i ruinami starożytnych etruskich budowli w okolicy. Na południu leży prowincja Grosseto, granicząca z wybrzeżem Maremmy, bramą do dzikiego regionu Maremma. Wzdłuż tego pięknego wybrzeża umiejscowione są rozrywkowa Follonica, eleganckie Punta Ala i Monte Argentario. Wszystkie zostały docenione Niebieskimi Flagami, a łącznie w Toskanii 20 plaż zostało w ten sposób wyróżnionych.

Toskańskie plaże to zarówno romantyczne zatoczki ze skałkami, jak i uporządkowane rzędy parasoli, które większość Włochów myli z nadmorską rozkoszą. Północne wybrzeże (Versilia) jest bardziej wypielęgnowane, podczas gdy południowe (Maremma) jest bardziej dzikie.

Riwiera Versiliańska szczyci się najbardziej znanym i modnym kurortem  - Forte dei Marmi. Na południu Viareggio pozostaje najpopularniejszym dużym kurortem nadmorskim w Toskanii. Najlepsze plaże Maremmy to przyjazne rodzinom Castiglione della Pescaia, zaciszna Marina di Alberese i inne zlokalizowane na półwyspie Monte Argentario (Costa d’Argento).

Najlepsze z najlepszych plaż?

Aby znaleźć ukryte zatoczki i dziką, bardziej urozmaiconą linię brzegową, musisz udać się na południe, do w dużej mierze niezagospodarowanej Maremmy i skalistego Monte Argentario. Pomijając przezroczyste wody wokół Elby i Giglio, to tutaj morze jest najbardziej turkusowe.

Romantyczna, skalista zatoka Cala Piccola na Monte Argentario zachwyca błękitem wody. Żeglarze zapewne chętnie odwiedzą szykowne Porto Santo Stefano i modnego Porto Ercole. Najlepsze plaże nie muszą być najdziksze. Aby się pokazać i poobserwować innych wybierz się do modnego wśród celebrytów Forte dei Marmi lub do spokojnego, ale luksusowego Punta Ala. Jeśli wolisz prywatność i bliskość natury, Marina di Albarese spełni Twoje oczekiwania. Będąc tam koniecznie odwiedź rezerwat Parco della Maremma.

Wskazówki dotyczące plaży

Przygotuj się na „leżakowy” styl wypoczynku na wielu plażach, szczególnie w większych kurortach na Riwierze Versiliańskiej. Dla większości nie-Włochów plaże wydają się być zbyt uporządkowane. Ale dobrze zorganizowane plaże mają swoje niezaprzeczalne zalety.

Rodziny mogą się tu dobrze bawić grając w siatkówkę lub tenisa plażowego, dzieci mogą przebywać w przeznaczonych dla nich bezpiecznych klubach. Nikt się nie nudzi. Plaże są zazwyczaj przyjazne dla dzieci i dobrze zarządzane, z licznymi ratownikami. Nie zapomina się tu o dorosłych, są restauracje i dobrze zaopatrzone bary. Niektóre kluby plażowe mogą mieć spa, ustronny basen tylko dla dorosłych lub prywatne molo do opalania się z dala od zgiełku. Dodatkową atrakcją może być obserwowanie życia plażowego wokół z jego nieodłącznymi rytuałami.

Bary na plaży i restauracje serwujące owoce morza zazwyczaj oferują przyzwoite jedzenie: Toskańczycy znają się na rzeczy i byle czego nie zaakceptują. W modniejszych kurortach lub klubach plażowych można zjeść sushi inne dania z całego świata. A jeśli się nudzisz, często możesz skorzystać z bezpłatnego Wi-Fi, aby zabić czas podczas łapania opalenizny.

W większych ośrodkach plaża jest przeważnie podzielona na stabilimenti lub bagni - obiekty kąpielowe, w których można wynająć kabiny, leżaki i parasole, ale nadal nie są to prawdziwe kluby plażowe. W tych większych kurortach, takich jak Viareggio, warto wybrać się na plażę po południu by dosta zniżkę na leżaki. Dla odmiany, aby zasmakować luksusowego życia, możesz wybrać się do Forte dei Marmi, które szczyci się najmodniejszymi klubami plażowymi w Versilii.

Odkryj Riwierę Versiliańską (północne wybrzeże)

W Versilii wśród nagrodzonych Błękitną Flagą kurortów znajdują się plaże w pobliżu tętniącego życiem Viareggio i modnego Forte dei Marmi. Sąsiednie kurorty Massa i Carrara również są bardzo poipularne. Otoczone wysokimi górami plaże są pełne rozbawionych, głośnych rodzin, co stanowi wyraźny kontrast z luksusowym Forte dei Marmi. W pobliżu Viareggio znajduje się Torre del Lago Puccini, które oferuje czyste, bezpłatne plaże, szerokie połacie piasku otoczone lasami sosnowymi.

Inne plaże wyróżnione Błękitną Flagą wzdłuż Riwiery Versiliańskiej to Marina di Pietrasanta i niedrogie Lido di Camaiore. Współczesne molo w Lido di Camaiore jest idealne do spacerów i podziwiania zachodu słońca. Marina di Pietrasanta oferuje mnóstwo piaszczystych plaż, zarówno bezpłatnych, jak i płatnych. Jest to kurort sąsiadujący z artystycznym miastem Pietrasanta, mekką rzeźbiarzy. Po kamień z nieodległych kamieniołomów w Carrarze przyjeżdżał tu Michał Anioł, tworzyli Henry Moore, Joan Mirò i Igor Mitoraj. Zdarza się, że drobny biały pył pokrywa wszystko w Pietrasanta, nawet kieliszki do wina w barach przy Piazza Carducci.

W Versilii plaże są zazwyczaj szerokie, morze przy brzegu jest płytkie, a o bezpieczeństwo kąpiących się dba wielu ratowników. Nie ma tu kamieni ani skał, plaże są bezpieczne dla dzieci i osób słabo pływających. Może się jednak zdarzyć, że płytkie dno nagle się urywa, dlatego dobrze jest zapytać ratownika o ewentualne zagrożenia.

Odkryj Riwierę Pizańską (od Pizy do Livorno)

Jeśli marzysz o wypoczynku w miejscu dobrze zorganizowanym, to ośrodki wokół Viareggio będą odpowiednie dla Ciebie. Jeśli jednak chcesz uciec od plażowego zgiełku, udaj się na południe. Riwiera Pizańska, krótki odcinek wybrzeża między Pizą a Livorno, leży na południe od Viareggio i stanowi mieszankę spokojnych nadmorskich kurortów i plaż otoczonych sosnowymi lasami.

Na wschód od Pizy wydmy rezerwatu przyrody Migliarino-San Rossore (www.parcosanrossore.it) potwierdzają, że da się wypoczywać inaczej, niż pod rzędami takich samych parasoli. Na skraju rezerwatu przyrody czeka bezpretensjonalna Marina di Pisa, miejsce nadmorskich wypadów dla Pizańczyków. Marina di Pisa jest plażą oznaczoną Błękitną Flagą, podobnie jak przyjazne rodzinom plaże Tirrenia-Calambrone.

Odkryj Riwierę Etruską (od Livorno do Piombino)

Obszar znany jako Riviera degli Etruschi, to rejon zamieszkiwany niegdyś przez plemiona Etrusków. Po ich obecności zostały ślady materialne i nazewnicze - miasto Piombino swą nazwę zawdzięcza wydobywaniu i odlewaniu metali w tym rejonie przed wiekami. Za zatoką Baratti znajdują się ruiny Populonii, było to ostatnie z 12 miast etruskich. Etruskowie bardzo starannie ukryli swe siedziby przy plaży otoczonej sosnami – bez wątpienia warto odwiedzić jedyne etruskie miasto zbudowane na wybrzeżu.

Riwiera Etruska ciągnie się od Livorno do cypla Piombino, skąd można popłynąć promem na Elbę. Linia brzegowa jest kamienista aż do Castiglioncello, ale potem otwiera się na niekończącą się serię piaszczystych zatok, gdzie znajdują się kurorty Marina di Cecina i Marina di Bibbona.

Odkryj wybrzeże Maremmy i Monte Argentario

Na południe od Riwiery Etruskiej leży Maremma, bardziej dzika, południowa część wybrzeża. Jest tutaj wiele plaż oznaczonych Błękitną Flagą, od eleganckiej Punta Ala po maleńkie plaże i sekretne zatoczki wokół półwyspu Monte Argentario. Wśród najciekawszych można wymienić Pineta del Tombolo w Castiglione della Pescaia, piaszczystą plażę otoczoną lasami sosnowymi, na południe od Punta Ala.

Na północ od popularnej Punta Ala, naprzeciwko wyspy Elba, leży przyjazna rodzinom Follonica z nieskazitelnie czystym piaskiem. Dalej na południe, za Castiglione della Pescaia, leży Grosseto z niedocenianymi, bardzo czystymi plażami. Dwie polecane plaże oznaczone Błękitną Flagą to Marina di Grosseto i Principina a Mare. Dalej na południe, wokół laguny Orbetello i półwyspu Monte Argentario, czekają jedne z najlepszych plaż Toskanii wyróżnionych Błękitną Flagą. Warto wybrać się na jedną z wielu małych plaż wokół Porto Santo Stefano i Porto Ercole, takich jak Le Viste lub La Feniglia. Punta Ala i Monte Argentario to miejsca bardziej modne i eleganckie, ale większość plaż Maremmy jest rajem dla miłośników przyrody.

Północny, oddalony od morza zakątek Toskanii to jeden z jej najdzikszych, najpiękniejszych i najmniej zbadanych obszarów - od Riwiery Versilia po różnorodny krajobraz zalesionych gór, skalistych wąwozów, odległych wiosek i marmurowych szczytów. Podczas jednodniowej wycieczki trudno jest dostrzec coś więcej niż tylko przebłysk tego pustkowia, ale i tak jest to warte zachodu, ponieważ stanowi tak duży kontrast w stosunku do gwarnego, imprezowego wybrzeża ze słynnymi kurortami plażowymi Forte dei Marmi i Viareggio.

Versilia słynie ze swoich nadmorskich kurortów, od wyrafinowanego Forte dei Marmi po kochające zabawę Viareggio. Podczas gdy Forte dei Marmi jest miejscem spotkań towarzyskich, w którym się bywa, Viareggio jest dla każdego. Ten region przybrzeżny leży na zachód od Lukki, jest wciśnięty między Alpy Apuańskie na wschodzie a jezioro Massaciuccoli na południu.

Wybrzeże można opuścić w Marina di Massa, popularnym kurorcie z pięknymi, szerokimi piaszczystymi plażami, lasami sosnowymi i promenadą zacienionych pastelowych willi. Nad przybrzeżnymi nizinami górują jasne szczyty gór i tarasowe zbocza, nieokiełznany teren poprzecinany głębokimi wąwozami. Michał Anioł zbudował drogę do kamieniołomów marmuru, aby można było ładować marmur na oczekujące statki i nieumyślnie stworzył letni plac zabaw. Niegdyś porośnięte sosnami wybrzeże jest w dużej mierze zabudowane, ale zamiast rustykalnego uroku oferuje wyśmienite owoce morza, zabawę i rozrywkę na plaży w stylu włoskim - wszystko na tle Alp Apuańskich.

Massa jest tylko 12 km na północ od Forte dei Marmi, a Carrara tylko 3 km dalej. Oba są miastami pracy, a nie pomnikami z marmuru. Marina di Carrara nadal dostarcza marmur na cały świat, a Massa to głównie miasto współczesne, otoczone strefami przemysłowymi, ale ma dobrze zachowane średniowieczne centrum, ze skupiskiem wąskich, krętych uliczek. W jego sercu znajduje się średniowieczna katedra Duomo, która szczyci się barokowym wnętrzem i nowoczesną marmurową fasadą. Carrara wydaje się być wykuta w marmurze, ale ma niewiele do zaoferowania poza muzeum marmuru. Museo del Marmo opowiada historię marmuru od czasów rzymskich do współczesności. Ekspozycje prezentują różne odmiany marmuru i granitu, a także wyjaśniają, jak wielki skok technologiczny nastąpił od wydobywania kamienia przy pomocy dłut i młotów do zastosowania nowoczesnych, zautomatyzowanych technologii. W samym mieście głównym dowodem na istnienie słynnych kamieniołomów marmuru jest rzeka białego błota, która przepływa przez miasto, a wokół niej jest zakurzone powietrze.

Jeśli masz ochotę na przygodę, odwiedź kamieniołomy marmuru w Górach Marmurowych Carrary (w przewodniku Forte dei Marmi). To Toskania w najbardziej dzikim wydaniu. Jeśli chcesz poznać kulturę i sztukę toskańską, opuść wybrzeże i wybierz się do Pizy, Lukki, Pistoi lub Florenc


Adres: Museo del Marmo, Viale XX Settembre 85, Localita Stadio, Carrara
Tel: 0585 845746

Wylegiwanie się na plaży to wielki biznes w Forte dei Marmi. Ten elegancki kurort otoczony Alpami Apuańskimi jest stworzony do pływania i spacerów. Znajduje się tam nawet odcinek wydm. Fragmenty plaży są ogólnodostępne, a pozostałą część stanowią eleganckie kluby kąpielowe i tropikalne bary, osadzone na drobnym bladoszarym piasku. Dno opada łagodnie, kąpiel jest bezpieczna. Do morza można dostać się w sposób typowy dla włoskich kurortów - płacąc za wstęp. Wszystko jest tu dobrze zorganizowane - będziesz leżeć na leżaku między rzędami innych, na piasku starannie zgrabionym i wyrównanym.

W Forte dei Marmi obowiązują pewne rytuały, szybko można się zorientować, gdzie należy bywać, które lokale są modne i gdzie się w tym sezonie jada, choć oczywiście nie trzeba podążać za tłumem. Jednym z najmodniejszych klubów nocnych w Versilii jest Twiga Beach Club należący do słynnego przedsiębiorcy Flavio Briatore, położony pomiędzy Forte dei Marmi i Marina di Pietrasanta. Tutaj spotkasz celebrytów, wypijesz wytworne trunki i będziesz bawić się do rana. Można zamówić masaż, zjeść obiad z owocami morza sącząc francuskie bąbelki. Miejsce jest drogie i nieco przereklamowane – to klub z modnymi DJ-ami, raczej międzynarodowy niż włoski, ale bywalcy są zadowoleni. Beach Club del Principe Forte dei Marmi to kolejny klub plażowy, z równie elegancką Ristorante Dalmazia serwującą takie przysmaki jak smażone krewetki, pieczony labraks, grillowana ośmiornica czy karczochy jerozolimskie z czarnymi truflami - a wszystko to na prywatnej plaży Principe oczywiście. Bagno Angelo (na via Arenile, T: 0584 82050) to tańszy ośrodek plażowy. Jeśli nie chcesz płacić zawyżonych cen Forte dei Marmi, po prostu udaj się do Viareggio, położonego dalej na wybrzeżu. Będąc tam, wybierz się na orzeźwiające drinki w zabytkowej Gran Caffe Margherita nad brzegiem morza.

Zobacz nasz pełny przewodnik po Forte dei Marmi, aby uzyskać więcej informacji. Jeśli chcesz poznać kulturę i sztukę toskańską, opuść wybrzeże i wybierz się do Pizy, Lukki, Pistoi lub Florencji.

Adres: Twiga Beach Club, via Roma 2, Lungomare, 55042 Forte dei Marmi
T: 0584 21518
W: https://www.twigafortedeimarmi.com/en/

Beach Club del Principe Forte dei Marmi, Hotel Principe, Viale Morin 67, 55042 Forte dei Marmi
T: 0584 784145
W: www.principefortedeimarmi.com

Riwiera Etruska (Riviera degli Etruschi lub Costa degli Etruschi) ciągnie się od Livorno do cypla Piombino, gdzie niegdyś zamieszkiwali Etruskowie. Linia brzegowa jest kamienista aż do Castiglioncello, ale przed dotarciem do Piombino otwiera się na niekończącą się serię piaszczystych zatok z kurortami Marina di Cecina i Marina di Bibbona. Wybrzeże nie jest architektoniczną pustynią: linia brzegowa pełna jest pizańskich wież strażniczych i medycejskich fortec, a zainteresowani historią odnajdą niejedną willę z czasów rzymskich lub etruską nekropolię.

Livorno jest odrapane i skromne, szczyci się kosmopolityczną przeszłością i najlepszymi owocami morza w Toskanii. Jest drugim co do wielkości portem we Włoszech po Genui, a swoje istnienie zawdzięcza zamuleniu Pizy w XV wieku. Livornijczycy żartują, że w przeciwieństwie do swoich rywali, Pizańczyków, nigdy nie będą tak nieostrożni, by pozwolić, by morze im się wymknęło. Rywalizacja między Pizą i Livorno jest legendarna i do dziś bardzo żywa.

Port Medycejski trwa od wieków na swoim miejscu. Fortezza Vecchia z czerwonej cegły to mozaika lokalnej historii z rzymskimi pozostałościami, średniowiecznymi murami pizańskimi i romańską wieżą. Fortezza Nuova, zbudowana w 1590 r., zakończyła ambitne przedsięwzięcia Medyceuszy. Otaczające ją mętne kanały prowadziły kiedyś do Pizy. Teraz odrestaurowana Fortezza Nuova służy jako park i scena letnich festiwali. Drugą główną atrakcją jest sąsiednia Piccola Venezia, - „Mała Wenecja” zwana tak ze względu na przecinające się kanały.

Od Livorno do Castiglioncello trasa prowadzi wzdłuż krawędzi klifu i odsłania malownicze widoki, wchodząc i wychodząc z tuneli. Mieszkańcy lubią skalny kurort Castiglioncello, wolą go od nieco monotonnych piasków poniżej Ceciny. Fort Cosimo de ’Medici, zbudowany na cyplu porośniętym sosnami, został zaprojektowany, aby odstraszać piratów.

Riwiera Etruska kończy się portem promowym Piombino, położonym na tym samym półwyspie, co duża osada etruska. Za zatoką Baratti leżą ruiny Populonii, ostatniego z 12 miast etruskich. Etruskowie bardzo starannie ukryli swe siedziby przy plaży otoczonej sosnami – bez wątpienia warto odwiedzić jedyne etruskie miasto zbudowane na wybrzeżu. Starożytne miasto zostało podzielone na dwie części: akropolis - religijne centrum skupione wysoko wokół wioski - oraz morskie i przemysłowe centrum wokół zatoki. Nekropolie pokrywają zbocza między dwoma ośrodkami. Dzięki bliskości Elby i metalonośnych wzgórz na Populonia stała się bogatym miastem przemysłowym. Podczas gdy ruda żelaza z Elby była wytapiana, a następnie sprzedawana w ramach Ligi Etruskiej, minerały z Campiglia były wysyłane na Korsykę, Sardynię i do Francji. Teraz na Elbę wysyłani są turyści.

L'Osteria Fonte del Penitente

Ta położona nieco na uboczu restauracja mieści się w dawnym klasztorze i serwuje doskonałe owoce morza, w tym cacciucco alla livornese (gulasz rybny).

Adres: via di Montenero 345, 57128 Livorno
T: 0586 579481
W: www.fontedelpenitente.com

Follonica to niedrogi, rozrywkowy kurort letni, często nazywany toskańskim Miami. Stanowi przydatną bazę wypadową do zwiedzania pagórkowatej okolicy, w tym Massa Marittima, najpiękniejszego miasta w tej części wybrzeża. Trzydzieści minut jazdy samochodem na północny wschód pozwala na dotarcie do spektakularnego Piazza Garibaldi w Massie, jednego z najwspanialszych placów w Toskanii. Średniowieczna Massa prosperowała dzięki kopalniom miedzi i srebra eksploatowanym od czasów etruskich. Pomimo upadku po zamknięciu kopalni, miasto zachowało swoją wielkość, przetrwały wspaniałe pałace, a dziś warto tu odwiedzić autentyczne regionalne restauracje.

Stąd do wybrzeża w Castiglione della Pescaia jest pięćdziesiąt minut jazdy. Dzięki średniowiecznej cytadeli i brukowanym uliczkom ten uroczy kurort stanowi atrakcyjną bazę wypadową. Liczne sklepy z winami to znak, że w pobliżu produkowane są jedne z najlepszych win Toskanii. Czas się zatrzymuje, gdy do gulaszu z dzika otwieramy butelkę czerwonego wina z Bolgheri.

Stąd do Punta Ala jest dwadzieścia pięć minut jazdy na zachód. Ośrodek zajmuje jeden z najbardziej prestiżowych cypli w Toskanii, z którym rywalizuje tylko Monte Argentario dalej na południe. Punta Ala jest zaciszna i przytulna, jej urok tkwi w poczuciu prywatności i luksusu. Tutejsza marina wypełniona jest eleganckimi jachtami i motorówkami, do dyspozycji są kluby tenisowe, w okolicy można pograć w golfa. Wykwintne restauracje sąsiadują z zabytkowymi wieżami strażniczymi. Siedząc w cieniu palm i sosen nie pozostaje nic innego, jak zastanowić się nad celem kolejnej wycieczki lub daniem na kolację. Stąd już dwadzieścia minut jazdy wzdłuż wybrzeża z powrotem do Folloniki.


Adres: Massa Marittima tourist office, via Todini 5, 58024 Massa Marittima
Tel: 0566 906554
Strona: https://www.turismomassamarittima.it/

Dziewicze wybrzeże Maremmy jest pełne malowniczych zatoczek, lasów sosnowych i dawnych wież strażniczych. Od Castiglione della Pescaia krajobraz staje się bardziej dziki na wschód od drogi SP 158 prowadzącej do Alberese, bramy do Parco dell’Uccellina. Zajmujący ostatnie dziewicze wybrzeże na półwyspie włoskim ten najbardziej urzekający park Toskanii jest niezwykle cenny przyrodniczo. Krajobraz rozciąga się od słonych bagien, wydm i otwartych równin po wzgórza, strome klify, lasy sosnowe i śródziemnomorskie łąki i pachnące zarośla.

Charakterystycznym elementem krajobrazu są pasące się na łąkach białe, długorogie krowy rasy Maremman. Bydłem zajmują się butteri, włoscy kowboje z Maremmy, ujeżdżający szybkie i zwinne konie. Ścieżki z wytyczonymi szlakami o różnym stopniu trudności wiją się między pachnącymi rozmarynem zaroślami, lasami piniowymi i nadmorskimi wydmami aż do stromych klifów i linii brzegowej usianej strażnicami. Z położonego na drugim końcu parku Talamone, można rozpocząć zwiedzanie wybrzeża kajakiem.

Atrakcje w parku przyrody obejmują spływy kajakowe rzeką Ombrone, żeglowanie wzdłuż wybrzeża, trekkingi, obserwowanie ptaków na słonych mokradłach oraz zwiedzanie ruin San Rabano i innych wież z widokiem na morze rozrzuconych po szczytach wzniesień. Każda wieża ma swoją historię pełną grasujących piratów i ukrytych skarbów, sięgającą czasów Saracenów i hiszpańskich galeonów.

Centra turystyczne Parco dell’Uccellina (zwane także Parco Naturale della Maremma), Alberese lub Talamone, 58100 Alberese.

www.parco-maremma.it
T: 0564 407098 (ogólnie)
T: 0564 393238 (rezerwacja spacerów z przewodnikiem).

Tuttomaremma.com: 0564 813635
W: www.tuttomaremma.com

Dalej na wybrzeżu znajduje się Monte Argentario, które od 1556 do 1815 r. istniało jako oddzielne państwo pod panowaniem hiszpańskim, niezależne od Wielkiego Księstwa Toskanii. Skalisty półwysep Monte Argentario ma miejsca pełne blichtru i ciche, spokojne zakątki, w przeciwieństwie do położonego na północy Forte dei Marmi tutaj jednego dnia można spacerować na bulwarach, a następnego dnia zaszyć się w jakimś ustronnym miejscu.

Półwysep Monte Argentario  był niegdyś wyspą, dziś z lądem łączą go dwie długie groble usypane w połowie XIX w., Tòmbolo della Giannella i Tòmbolo di Feniglia. Łachy piasku wyglądające z góry jak wyciągnięte ramiona otaczają lagunę, miejsce zimowania migrujących ptaków. Obie łachy mają piękne plaże, ale najlepsza jest Feniglia, otoczona chronionym lasem sosnowym, odległa od stałego lądu o 7 km (można tu się dostać pieszo lub rowerem).

Na Monte Argentario miejsca do kąpieli to częściej ukryte zatoczki niż szerokie plaże - teren jest zbyt kamienisty, aby zapewnić odpowiednie plaże. Warto skorzystać z wycieczek jachtowych z Porto Santo Stefano i Porto Ercole do sekretnych zatoczek, które leżą między nimi. Oto plaże w okolicy Porto Santo Stefano, które wyróżniono Błękitną Flagą: Il Pozzarello, La Soda, Cala Piccola, La Caletta i Il Moletto.

Orbetello, miasteczko rybackie położone na przesmyku, było niegdyś hiszpańskim miastem garnizonowym. Obecnie brzeg się cofnął i morze dociera do murów bastionu. Miłośnicy ryb lagunowych i wędzonego węgorza powinni wybrać się do I Pescatori - restauracji z widokiem na lagunę prowadzonej przez spółdzielnię rybacką.

Porto Ercole, na wschodnim brzegu Monte Argentario, było niegdyś senną wioską rybacką, ale przekształciło się w tętniącą życiem bazę żeglarską i centrum nurkowe. Forte Stelle jest najciekawszym elementem fortyfikacji obronnych otaczających port i jedynym XVI-wiecznym fortem otwartym dla zwiedzających.

Siostrzany port, Porto Santo Stefano, jest bazą wypadową na wyspę Giglio, ale także wyznacza początek „La Panoramica”, widokowej trasy wzdłuż wybrzeża Monte Argentario. Z cienia hiszpańskiego zamku w porcie, malownicza nadmorska droga wije się wzdłuż szczytów klifów, z niesamowitymi widokami na archipelag toskański na każdym kroku. Połączone ze stałym lądem Monte Argentario oferuje przedsmak morskiego raju czekającego na Sardynii.


Adres: Porto Santo Stefano 35, Grosseto 58019
Tel: 0564 813635
Strona: www.tuttomaremma.com

Jeśli czujesz przesyt na myśl o kolejnym dniu na plaży, pomyśl miłej odmianie – wizycie w Bagni di Pisa, najbardziej atrakcyjnym i ekskluzywnym spa położonym blisko wybrzeża. Położone w San Giuliano Terme, 40 km na południe od Forte dei Marmi spa znajduje się na tyle blisko wybrzeża, że można połączyć odnowę biologiczną w tym ośrodku ze spacerami wzdłuż morza i rybną ucztą w okolicy Marina di Pisa. Uroczo postarzałe uzdrowisko San Giuliano Terme leży w połowie drogi między Pizą i Lukką, u podnóża gór Pizańskich. W pobliżu rosną oliwki, kasztany i drzewa piniowe, a po wzgórzach wędrują dzikie konie. San Giuliano słynie z leczniczych właściwości swoich źródeł termalnych.

Uzdrowisko Bagni di Pisa jest najlepszym miejscem na wypróbowanie walorów leczniczych tutejszych wód lub po prostu na chwilę odprężenia. W czasach swojej świetności ten klimatyczny kurort uzdrowiskowy gościł poetów epoki romantyzmu, ale bez nich nadal pozostaje romantyczny. Tutejsze  termy są znane od czasów rzymskich i są szczególnie pomocne w leczeniu reumatyzmu i artretyzmu. Montaigne, Byron i Shelley byli sławnymi Wielkimi Turystami, którzy przybywali na takie zabiegi. Nawet jeśli nie masz żadnych dolegliwości, zrelaksuj się w tutejszym spa, wygrzej się w gorących źródłach, skorzystaj z jednego lub dwu zabiegów i koniecznie odwiedź basen w grocie. Po wyjściu z wody można wybrać się na lunch lub kolację w romantycznej restauracji Dei Lorena, z widokiem na Krzywą Wieżę w oddali. Ewentualnie rozważ powrót na wybrzeże do Marina di Pisa na spacer nad brzegiem lub kolację z owocami morza.
(Aby uzyskać więcej informacji, zobacz trasę Marina di Pisa w naszym przewodniku po Pizie).

Na wybrzeżu najbardziej typowymi potrawami są cacciucco alla livornese (gulasz rybny) i cinghiale dolce forte (dzik w gęstym, słodkim sosie). Sąsiednia Maremma to raj dla mięsożerców, zwłaszcza dla miłośników dziczyzny - można tu spróbować doskonałych dań z dzika, zająca lub bażanta. W nieodległym Bolgheri powstają supertoskany - jedne z najsłynniejszych win toskańskich, tworzone poza ścisłymi regułami apelacji, często przy wykorzystaniu sprowadzonych z Francji szczepów winogron, oryginalnie niewystępujących w Toskanii. Spróbuj także Morellino di Scansano DOC, pełnego czerwonego wina, otrzymywanego głównie z winogron Sangiovese i Ciliegiolo.

Najsłynniejsze danie pochodzi z przybrzeżnego Livorno, w którym przygotowuje się pyszne cacciucco, sycący gulasz rybny uważany za pierwowzór francuskiej zupy rybnej bouillabaisse. Legenda głosi, że zupa powstała, gdy nagle owdowiała żona rybaka rozpaczliwie próbowała nakarmić swoje liczne dzieci. Dzieci prosiły o coś do jedzenia, a ponieważ rybacy nie mieli nic innego do zaoferowania, dzieci wróciły do domu z garściami małży, kilkoma krewetkami, połową ryby i kilkoma rybimi główkami. Sprytna matka włożyła wszystkie składniki do garnka, dodała zioła i pomidory z ogrodu i stworzyła w ten sposób cacciucco. Podczas gdy zuppa di pesce występuje w całych Włoszech, cacciucco można zjeść tylko w Livorno i okolicach. Niektórzy ryby z zupy nakładają na grubą kromkę przyrumienionego chleba z dodatkiem czosnku.

Drogi, przytulny klub plażowy sąsiadujący z równie drogą Ristorante Dalmazia. Można tu spróbować takich frykasów, jak smażone krewetki, pieczony labraks, grillowana ośmiornica czy topinambur z czarnymi truflami - wszystko to oczywiście na prywatnej plaży.


Adres: Hotel Principe, Viale Morin 67, 55042 Forte dei Marmi
Tel: 0584 784145
Strona: www.principefortedeimarmi.com

Ta teatralna restauracja wyróżniona gwiazdką Michelin cieszy się uznaniem zarówno turystów, jak i mieszkańców, dzięki swojemu położeniu na dachu no i oczywiście dzięki samej kuchni. Menu łączy wykwintne dania kuchni międzynarodowej z lokalnymi tradycjami. Kunszt szefa kuchni można sprawdzić zamawiając menu degustacyjne oparte na frutti di mare lub mięsie. Specjalnością lokalu są pieczone przegrzebki, ravioli nadziewane krabami, tatar wołowy i pieczony gołąb.


Adres: Piazza Giacomo Puccini, Grand Hotel Principe di Piemonte, 55049 Viareggio
Tel: 0584 401806
Strona: www.ristoranteilpiccoloprincipe.it

Caffè Principe, położona w pobliżu Piazza Marconi, to od zawsze pełna gości  kawiarnia stworzona do obserwowania ludzi. Można powiedzieć, że dziś odcina kupony od swojej sławy, ale pozostaje ulubionym miejscem na kawę lub przekąskę o każdej porze dnia. Można tu zjeść śniadanie, a wieczorem zamówić dobrego drinka. Goście często sączą Aperol Spritz lub delektują się affogato al caffè (deser robiony przez zanurzenie lodów waniliowych w kawie espresso). Ceny nie są niskie.


Adres: Caffe Principe, via Carducci 2, 55042 Forte dei Marmi
Tel: 0584 89238
Strona: www.principefortedeimarmi.com

Ta położona nieco na uboczu restauracja mieści się w dawnym klasztorze i serwuje wyśmienite owoce morza, w tym cacciucco alla livornese, klasyczny gulasz rybny Livorno.


Adres: Via di Montenero 345, 57128 Livorno
Tel: 0586 579481
Strona: www.fontedelpenitente.com/

W tej restauracji położonej na Monte Argentario można obserwować promy płynące na Giglio podczas rozkoszowania się grillowanym labraksem, zupą z kalmarów i białym winem ze znanej winnicy Antinori. Usiądź przy przystani w tym niedrogim miejscu i na deser zamów lokalne tiramisu, nie zawiedziesz się.


Adres: Via del Molo 52, Porto Santo Stefano
Tel: 0564 813636

Restauracja położona na wzgórzach, kilka minut od Porto Santo Stefano, serwuje pięknie podane dania na panoramicznym tarasie. Skosztuj toskańskiego steka z kością, pieczonej dorady, risotto z krewetkami, serów z Maremmy, a także produktów prosto z własnego ogródka ziołowego i warzywnego, sadu i gajów oliwnych. Można tu spróbować wielu lokalnych win.


Adres: Localita San Pietro, 58019 Porto Santo Stefano
Tel: 0564 825261
Strona: www.lafontanina.com

Położona na Monte Argentario restauracja z werandą i pięknym widokiem serwuje toskańskie owoce morza. Obsługa jest przyjazna, a ceny klasycznych półmisków z owocami morza i spaghetti z małżami (vongole) są bardzo uczciwe.


Adres: Lungomare A Doria 70, 58018 Porto Ercole
Tel: 0564 832650

Miłośnicy owoców morza powinni docenić to dosyć surowe miejsce z widokiem na nastrojową lagunę prowadzone przez spółdzielnię rybacką. Specjalizują się w lokalnych, charakterystycznych rybach lagunowych, ale w menu są też ryby morskie. Spróbuj takich potraw jak grillowany labraks czy ikra barweny w połączeniu z białym winem Ansonica.


Adres: Via Giacomo Leopardi 9, 58015 Orbetello
Tel: 0564 860611
Strona: https://ipescatoriorbetello-centrodegustazione.it/

Située dans une maison de ville du XVIe siècle, avec des poutres apparentes, près d'une tour d'horloge, cette auberge rustique sans prétention est dotée d'une cheminée et d'une terrasse avec vue sur la mer et les collines. L'auberge propose des plats traditionnels de la Maremme, allant du gibier (sanglier) aux viandes grillées à la broche, aux raviolis farcis à la ricotta et des côtes à l'os de Toscane.


Adres: Via V Emanuele, 58011 Capalbio
Tel: 0564 896311
Strona: www.ristorantelaporta.com

Punta Ala i Forte dei Marmi to kurorty odpowiednie na zakupy ubrań czy dodatków od znanych projektantów. W Punta Ala należy zajrzeć do butików w marinie. Dla rozrywki warto się wybrać na środowy targ w Forte na Piazza Marconi, gdzie można znaleźć wszystko, od płaszczy z norek po stylową pościel i stroje kąpielowe, a także ubrania najlepszych projektantów i ich podróbki. Latem na tym samym placu odbywa się dodatkowo niedzielny targ. Jeśli lubisz coś przegryźć podczas zakupów, polecamy proste, ale pełne smaku przekąski jak foccaccia czy pizza a taglio - pizza w kawałkach z popularnej piekarni Da Valé (Piazza Garibaldi 4, Forte dei Marmi, T: 0584 89361). W przeciwieństwie do Forte, w Viareggio jest sporo sklepów, gdzie można zrobić codzienne zakupy, choć oczywiście eleganckich butików znanych projektantów nie brakuje.

Ta secesyjna perfumeria w stylu retro nie promuje najmodniejszych zapachów, ale proponuje zprodukty niszowe i niepowtarzalne. Doświadczony właściciel chętnie opowiada o perfumach, wyjaśnia historię ich powstania i dopasowuje odpowiednie perfumy.


Adres: Piazza Massimo d’Azeglio 62, 55049 Viareggio
Tel: 0584 45069
Strona: www.walkirialaprofumeria.com

Choć Maremma tak się nie kojarzy, jest ciekawym regionem dla miłośników win. To tu powstały legendarne supertoskany - nieszablonowe, łamiące reguły apelacji wina jak Sassicaia, Ornellaia, Solaia, Grattamacco czy Le Macchiole. Podróże winiarskie po Costa degli Etruschi to świetny pomysł na zaopatrzenie domowej piwniczki. Warto próbować wina na miejscu, rozmawiać z winiarzami i kupować bezpośrednio od nich. Wiele posiadłości zaprasza gości na degustacje i wycieczki po winnicach. Będąc w okolicach Ceciny, na południe od Castiglioncello, skręć w słynną kilkukilometrową cyprysową aleję i dojedź do średniowiecznego miasteczka Bolgheri – powstające w okolicy supertoskany w połączeniu z lokalną kuchnią nigdzie tak nie będą smakowały.

W Maremmie jedną z lokalnych winiarskich gwiazd jest Rocca di Frassinello, gdzie powstają wina ze szczepów Sangiovese, Cabernet i Merlot łączące elegancję Bordeaux i siłę Toskanii. Winnica, przyrównana do „latającego dywanu lądującego na wzgórzach”, została zaprojektowana przez Renzo Piano, znanego włoskiego architekta. Po zwiedzaniu piwnic koniecznie spróbuj tutejszych win, które niczym nie ustępują najlepszym butelkom z Bordeaux.


Adres: Localita Poggio alla Guardia - Giuncarico Scalo, Gavorrano (Maremma/Grosseto)
Tel: 0566 88400
Strona: www.castellare.it

W większości toskańskich miast obowiązuje system ZTL (zona trafico limitato), czyli strefa ograniczonego ruchu. Oznacza to, że Centro Storico (historyczne centrum) jest zasadniczo zamknięte dla ruchu, za wyjątkiem mieszkańców. Samochody należy pozostawić poza tą strefą. ZTL w Forte dei Marmi obejmuje większy obszar latem, więc spodziewaj się wtedy większych ograniczeń. Ogólnie rzecz biorąc parkowanie na wybrzeżu jest łatwiejsze, niż w zatłoczonych centrach dużych miast czy w miasteczkach na wzgórzach.

Porady dotyczące ZTL:
Jeśli zobaczysz inne samochody przekraczające bez problemu granicę ZTL (strefa ograniczonego ruchu) może Ci się wydawać, że wjazd tam nie jest ograniczony i też możesz wjechać. Osoby wjeżdżające najprawdopodobniej są mieszkańcami lub posiadają specjalne pozwolenia. Mimo braku fizycznych ograniczeń (słupków czy szlabanów) wjazd bez uprawnień będzie karany, gdyż strefy są monitorowane. Wezwania do zapłaty w ostatnich latach przychodzą zaskakująco szybko i sprawnie.

W Forte dei Marmi jest dużo łatwiej zaparkować, niż w większości toskańskich miast, ze wyjątkiem szczytu komunikacyjnego. Brakuje miejsc parkingowych podczas zwykłego targu w środę rano i podczas sezonowego targu w niedzielę rano. Dobre miejsca parkingowe znajdują się zazwyczaj nad brzegiem morza, wokół Viale Italico (bezpłatny) i przy Viale della Repubblica (płatny).
(Więcej informacji znajdziesz w przewodniku po Forte dei Marmi).

W Viareggio z parkowaniem również jest lepiej niż w większości toskańskich miast, pomijając okres szczytu komunikacyjnego. Możesz znaleźć parking w pobliżu głównej promenady, ale zazwyczaj jest płatny (standardowo od 8:00 do 20:00). W pobliżu morza i głównej promenady znajdują się parkingi typu „parkuj i jedź” (z bezpłatnymi połączeniami autobusowymi).
(Zobacz przewodnik po Viareggio, aby uzyskać więcej informacji).

Aby uzyskać więcej informacji na temat transportu w Viareggio (a także ogólnie w prowincji Lukka), skontaktuj się z Mover: T: 0584 427021 i www.moverspa.it

W Punta Ala panują restrykcyjne zasady parkowania, szczególnie w sezonie. Zobacz porady poniżej:
http://www.marinadipuntaala.com/en/content/parking-areas

Jak dojechać: jeśli przyjeżdżasz do Viareggio autostradą A12, zjedź zjazdem Viareggio-Camaiore. Wjedź na drogę Aurelia SS1, kierując się dalej znakami na wygodny parking, taki jak Largo Risorgimento.

Samochodem:
z Viareggio do Forte dei Marmi jest tylko 14 km (śmiało można wybrać rower – droga jest równa i płaska). Piza znajduje się około 23 km na południe, Lukka około 28 km na zachód, a Florencja jest oddalona o 110 km, ale dojazd jest naprawdę dobry. W Maremmie, na południowym wybrzeżu, celem dalszych wycieczek jest najczęściej Siena.

Pociągiem:
stacja Viareggio znajduje się na zachodnich obrzeżach miasta. Jest zlokalizowana na linii Florencja-Lukka i zapewnia sporo połączeń.

Rowerem:
na głównych parkingach, takich jak Largo Risorgimento, można znaleźć bezpłatne rowery wynajmowane w ramach wygodnego lokalnego systemu rowerów publicznych, wymagana jest wcześniejsza rejestracja. (MO.VER, via Regia 4 - 55049 Viareggio, T: 0584 -427021 i www.moverviareggio.it)

Możesz pojechać rowerem do Forte dei Marmi, Marina di Pietrasanta i Lido di Camaiore. Szczegółowe informacje na temat tras rowerowych można znaleźć na stronie internetowej kurortu Forte dei Marmi i w biurze turystycznym: via Spinetti 14, 55042 Forte dei Marmi. T: 0584 28029 & www.comune.fortedeimarmi.lu.it