Atrakcje
W Toskanii jest olbrzymi wybór atrakcji, wśród których niezależnie od zainteresowań i upodobań każdy coś dla siebie znajdzie. Nie będą się tu nudzić miłośnicy kultury, sportu, zakupów, sztuki, historii, festiwali czy aktywnego wypoczynku.
W tej części przewodnika znajdziesz wszystkie informacje i wskazówki, których potrzebujesz, aby wypełnić każdy dzień wspomnieniami. Niezależnie od tego, czy chcesz poznać przyrodę, uprawiać sport, rozkoszować się parkiem wodnym, czy też pobudzić kubki smakowe do życia w słynnym regionie Chianti.
Znajdź najlepszą lokalną lodziarnię, wyznacz trasę rowerową, odkryj historyczne zabytki i spektakle kulturalne; spróbuj swoich sił w byciu szefem kuchni lub wynajmij szefa kuchni, który na życzenie przygotuje posiłek dla Ciebie.
Zajrzyj do naszego przewodnika poniżej i zacznij tworzyć swoje własne doświadczenie.
Co robić w Toskanii
Wyjątkowe przeżycia w Toskanii
Jesteśmy specjalistami od wyjątkowych przeżyć w Toskanii i chcemy podzielić się naszą pasją i szeroką wiedzą na temat Toskanii i jej ukrytych skarbów. Sprawimy, że Twoja podróż do Toskanii będzie niezapomnianym przeżyciem.
Jak to działa
Niezależnie od tego, czy podróżujesz sam, czy organizujesz wielką podróż dla rodziny i przyjaciół, opisz nam swoje plany, marzenia i pomysły, a my przedstawimy Ci nasze spersonalizowane propozycje.
Zajęcia rodzinne w Toskanii
Wakacje w Toskanii to doskonały wybór dla rodzin szukających zabawy i odpoczynku. Istnieje wiele atrakcji dla dzieci – dużych i małych – które pozwolą wypełnić każdy dzień spędzony w toskańskiej willi.
Atrakcje są tak zróżnicowane, jak zróżnicowana jest Toskania – jeśli szukamy kontaktu z naturą, można wybrać się na spływy rwącymi rzekami, w okolice wodospadów, do rezerwatów, gdzie można podziwiać dzikie zwierzęta, do jaskiń czy źródeł termalnych; jeśli szukamy rozrywki i adrenaliny, nie brak w Toskanii parków tematycznych – wodnych, linowych, archeologicznych i prehistorycznych; jeśli chcemy zainteresować dzieci kulturą i sztuką, to są liczne muzea i galerie na świeżym powietrzu przygotowane specjalnie dla nich; jeśli dzieci lubią kulinaria, można je zabrać do szkoły gotowania, do wytwórni serów lub do lodziarni, by poznały tajniki produkcji lodów.
Nie mamy wątpliwości, że podczas wakacji w Toskanii atrakcji nie zabraknie!
Pływanie "na dziko" we Włoszech
Wskakuj, woda jest wspaniała!
Odkąd książka „Wild Swimming Italy” autorstwa Michele Tameni trafiła do księgarń w 2014 roku, pływanie w jeziorach, basenach, rzekach, źródłach i wodospadach zyskało na popularności w całych Włoszech. Toskania, ze swymi dzikimi plażami na południu, naturalnymi źródłami i licznymi potokami pośród lasów jest świetnym miejscem na kąpiele na łonie przyrody.
Dlaczego ludzie kochają pływanie „na dziko”?
Tameni stwierdził, że uwielbia „chodzić do lasu o poranku, gdy mgła unosi się nad wodą, znaleźć ładne miejsce, usiąść w oczekiwaniu na wschód słońca i wskoczyć do świeżej wody, gdy tylko dotrze pierwszy promień słońca” i że „nie może się oprzeć uczuciu odkrywania nowego miejsca i wciąż jest ciekawy, co znajduje się na szczycie wodospadu lub za następnym zakolem rzeki."
Gdzie popływać na dziko w Toskanii?
Oto kilka porad dotyczących kąpieli na dziko w Toskanii:
Jedną z ulubionych rzek Michele Tameni jest Farma, która płynie wzdłuż pięknych górskich krajobrazów, gdzie można zwiedzić mały kanion skał wulkanicznych w Canaloni lub zrelaksować się w cieniu drzew w dwóch naturalnych basenach w pobliżu Solaia.
W północnej Toskanii, w Alpach Apuańskich, w historycznych regionach Lunigiana i Garfagnana, znajdziesz prawdziwy skarb - Candalli. Szlak spacerowy biegnie wśród pachnących figami lasów, wzdłuż strumienia od starego młyna przez zaczarowaną dolinę, nad wodospadami i między naturalnymi basenami – miejsce idealne do relaksu, pływania i nawet do nurkowania.
Polecając miejsca na dzikie kąpiele w Toskanii nie można nie wspomnieć o gorących źródłach. Fosso Biano w Bagni San Filippo to idealne miejsce na wypoczynek zarówno latem jak i zimą. Ukryte w lesie gorące źródła spływają po wielkiej białej skalnej ścianie do niewielkich, naturalnych basenów.
Najważniejsze porady na miłośników kąpieli na dziko
Zabieraj ręcznik i wskakuj do wody W Toskanii! Ale zanim wskoczysz, przeczytaj kilka porad od osób doświadczonych w pływaniu na dziko:
Zapytaj mieszkańców, gdzie woda jest najczystsza i kąp się w rzekach zanim przepłyną przez większe miejscowości
Sprawdź głębokość i jakość wody przed nurkowaniem i wybierz miejsce, w którym woda jest spokojna
Wybierzcie się całą grupą, będzie nie tylko bezpieczniej, ale i weselej
Ciesz się dziką przyrodą, ciesz się poczuciem wolności i rozkoszuj się ciszą i spokojem, dbając o środowisko
Festiwale i imprezy w Toskanii
Podczas urlopu w Toskanii warto zaliczyć kilka wspaniałych toskańskich imprez i festiwali. W Toskanii jest mnóstwo zabytkowych, pełnych uroku miast i miasteczek. W wielu z nich przez cały rok organizowane są interesujące i ekscytujące imprezy.
Wycieczka na regionalną imprezę czy festiwal pozwala posmakować prawdziwego toskańskiego życia i zanurzyć się w lokalnej kulturze, a także poznać lepiej historię i kulturę tego pełnego sztuki i piękna regionu.
Dzięki różnorodności toskańskich imprez, każdy znajdzie tu coś dla siebie. Warto zobaczyć na przykład wiejskie targowiska, festiwale winiarsko-kulinarne, przedstawienia teatralne, karnawały, występy muzyczne i kolorowe pochody.
Przygotowaliśmy zestawienie najlepszych toskańskich imprez, które odbywają się o rzut beretem od naszych luksusowych prywatnych willi. Prosimy przejrzeć poniższą listę. Dalsze informacje można znaleźć na włoskim portalu turystycznym.
Szlakiem wina w Chianti
Podróż szlakiem wina drogą Chiantigiana z Florencji do Sieny
Droga Chiantigiana (lub po prostu SR 222) to jedna z najbardziej malowniczych i ujmujących dróg we Włoszech. Droga prowadzi na południe z Florencji do Sieny, przebiegając przez serce regionu, znanego z produkcji wina Chianti Classico. Droga wiedzie przez toskańskie wzgórza i tysiące hektarów winnic, z których wszystkie produkują znakomite Chianti Classico DOCG (najwyższy wyznacznik jakości wina Chianti).
Region Chianti był jednym z najważniejszych regionów produkcji wina we Włoszech przez ponad trzy stulecia. 24 września 1716, wielki książę Toskanii Kosma III Medyceusz wydał edykt, w którym określił obszary produkcji czterech win (dziś powiedzielibyśmy apelacje) – Pomino, Valdarno di Sopra, Carmignano i właśnie Chianti.Kiedy najlepiej wybrać się na szlak wina Chianti?
Najlepszym momentem na wycieczkę do Toskanii jest wrzesień - czas zbioru winorośli lub zaraz przed zbiorami, kiedy możemy zobaczyć winorośle uginające się pod ciężarem dojrzewających winogron Sangiovese - odmiany, która jest kluczowa dla powstania wina Chianti Classico.
We wrześniu w większości miast Chianti przy okazji winobrania świętuje się, odbywają się festiwale takie jak Vino al Vino, który ma miejsce w trzecim tygodniu września w małym miasteczku Panzano in Chianti. W czasie festiwalu odbywają się degustacje lokalnych win.Szlak wina Chianti
Słowo „szlak” sugeruje, że to jakaś prosta, wytyczona trasa lub choćby pętla. Nic z tych rzeczy, szykuj się na zygzakowatą trasę prowadzącą lokalnymi drogami pośród wzniesień. Wszelkie trudy zostaną natychmiast nagrodzone zachwycającymi widokami i równie wspaniałymi winami.
By odbyć naprawdę inspirującą wycieczkę drogą Chiantigiana, warto znaleźć czas, by odwiedzić niektóre z zabytkowych miasteczek regionu Chianti oraz otaczające je winnice. Większość winnic jest otwarta dla zwiedzających, lecz zawsze warto dodatkowo upewnić się przed wizytą.
Oto kilka naszych ulubionych:Greve in Chianti
Greve to główne miasto targowe, leżące 31 km na południe od Florencji. W sercu miasta znajduje się zabytkowy klasztor franciszkanów oraz nietypowy główny plac w kształcie trójkąta, z licznymi restauracjami, sklepami i kawiarniami wokół. Na placu tym od stuleci odbywa się targowisko, obsługujące społeczność mieszkającą w okolicach zamku oraz w okolicznych wioskach. W Greve warto odwiedzić winiarnię, w której można spróbować na kieliszki ponad stu lokalnych win i destylatów.
Wytwórnie win, które warto odwiedzić:
Castello di Verrazzano
Odwiedź winnice i piwnice tego zamku z XII wieku, aby skosztować klasycznych win, oliwy z oliwek i octu balsamicznego. Są tu też piękne późnorenesansowe ogrody.
Tel: +39 055 854243
Web: www.verrazzano.com
Vignamaggio
Posiadłość Vignamaggio datowana jest na XIV w., a wytwórnia wina corocznie produkuje około 230 tys. butelek wina. Są to odmainy takie jak: Chianti Classico, Chianti Classico Riserva, I.G.T. oraz Vinsanto del Chianti Classico DOC. Można zamówić wycieczkę z przewodnikiem po ogrodach posiadłości oraz po piwnicach wraz z degustacją win i obiadem.
Tel: +39 055 854661
Web: www.vignamaggio.com
Więcej informacji i rekomendacji dotyczących Greve in Chianti znajdziesz w naszym Przewodniku turystycznym.Panzano in Chianti
To małe miasteczko o korzeniach etruskich leży na drodze Chiantigiana pomiędzy Castelliną a Greve. Zamek w Panzano, zbudowany pomiędzy XI a XII w., usadowiony jest w najwyżej położonym punkcie miasta, lecz wycieczka do zamku przez brukowane ulice miasta zdecydowanie jest warta zachodu. Urokliwy plac jest idealnym miejscem, by obejrzeć starszych mężczyzn grających w karty, wypić lampkę wina lub zjeść świetne lody.
Wytwórnie win, które warto odwiedzić:
Le Fonti
Niewielka, urokliwa, rodzinna wytwórnia wina, leżąca u podnóża wioski Panzano. Wytwórnia umożliwia wycieczki po piwnicach winnych oraz degustacje win. Szczególnie polecane są wyborne wina IGT oraz Chianti Classico DOCG.
Tel: +39 055 852194
Web: www.fattorialefonti.it
Fattoria Montagliari
Niewielkie, rodzinne gospodarstwo, produkujące wino z użyciem najbardziej tradycyjnych metod od 1720 r. Rodzina Migliorini kupiła Fattorię Montagliari w 1999 r. i od tego czasu zajmują się oni produkcją win takich jak Chianti Classico DOCG, Chianti Classico Riserva oraz Brunesco di San Lorenzo IGT. Dodatkowo wytwarzają oni Grappę, Brandy, oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia oraz dojrzały ocet balsamiczny Trebbiano (20 i 28-letni). Mieści się tu też fantastyczna restauracja, oferująca nie tylko autentyczne toskańskie potrawy, lecz też zapierające dech w piersi widoki na dolinę Greve.
Tel: +39 055 85 20 14
Web: www.montagliari.it
Więcej informacji i rekomendacji dotyczących Panzano in Chianti znajdziesz w naszym Przewodniku turystycznym.Castellina in Chianti
Castellina in Chianti to miasto o historycznej oraz arystokratycznej przeszłości. Zostało ono zbudowane w XII w. na grzbiecie góry w miejscu rzymskich ruin. Castellina zawdzięcza swój XIV - XV-wieczny charakter dobrze zachowanym obiektom sakralnym, z kościołem San Salvatore na czele.
Winnice, które warto odwiedzić:
Gagliole
Jesteś miłośnikiem wina, czy raczej grappy? Tutaj skosztujesz jednego i drugiego, najwyższej jakości. Historia winnicy sięga IX wieku!
Tel: +39 0577 740 369
Web: www.gagliole.com
Villa Trasqua
Villa Trasqua posiada 50 hektarów przeznaczonych na uprawę winorośli w celu produkcji win Chianti DOC oraz IGT, a także 10 hektarów gajów oliwnych.
Tel: +39 0577 74 30 75
Web: www.villatrasqua.it
Więcej informacji i rekomendacji dotyczących Castelliny in Chianti znajdziesz w naszym Przewodniku turystycznym.Radda in ChiantiRadda in Chianti to malownicze, kamienne miasteczko położone na szczycie wzgórza około 35 km na południowy wschód od Florencji oraz 15 km na północ od Sieny.
Winnice, które warto odwiedzić:Volpaia
Winnica, której zabudowania zajmują większość kamiennej, niegdyś ufortyfikowanej osady z zapierającymi dech w piersi widokami. Niezmienna od lat, wysoka jakość win i oliwy. Podczas degustacji można poznać cały proces powstawania wina, od owoców po zakorkowaną butelkę.
Web: www.volpaia.com
Castello d’Albola
Wysoko na wzgórzach Chianti amfiteatralnie ułożona winnica dostarcza winogron na wspaniałe wina, których możesz spróbować w tym pięknym otoczeniu.
Web: www.albola.it
Więcej informacji i rekomendacji dotyczących Radda in Chianti znajdziesz w naszym Przewodniku turystycznym.
Gaiole in Chianti
Odwiedź malownicze i nieco senne Gaiole, a zrozumiesz, dlaczego amerykański magazyn Forbes umieścił te okolice na szczycie listy najbardziej idyllicznych miejsc do życia w Europie. Jednak Gaiole to więcej ładne widoki - kiedyś było to potężne miasto, jedno z centrów Ligi Chianti.
Winnice, które warto odwiedzić:
Brolio
Nazwisko Ricasoli było związane z winem od 1141 r., kiedy to zamek Brolio znalazł się w rękach tego właśnie rodu. Drzewo genealogiczne, widniejące na reprodukcji z 1584 r. jest jednym z pierwszych istniejących wizerunków regionu Chianti. Jest możliwość zwiedzenia zamku i ogrodów, a następnie spróbowania tutejszych win – to idealny otoczenie, by rozsmakować się w Chianti Classico i poznać tajniki produkcji oraz historię apelacji. Można liczyć na fachową obsługę.
Tel: +39 0577 730220
Web: www.ricasoli.it
Casanuova di Ama
Casanuova di Ama to niewielka, rodzinna winnica w samym sercu Chianti. Została kupiona przez rodzinę Bencini w 1967 roku. Przez następne 20 lat odnawiali budynki posiadłości i sadzili nowe winnice, zanim ostatecznie wprowadzili na rynek swoje pierwsze wino w 1984 roku, sprzedawane jeszcze tradycyjnej kulistej butelce owiniętej słomą. Teraz gama win się poszerzyła, oprócz wytrawnego chianti jest deserowe Vinsanto oraz oliwa z pierwszego tłoczenia i Grappa.
Tel: +39 0577 746119
Web: www.agrariacasanuovadiama.it
Więcej informacji i rekomendacji dotyczących Gaiole in Chianti znajdziesz w naszym Przewodniku turystycznym.Czym jest i jak powstaje Chianti Classico oraz inne produkty
Jak wspomniano powyżej, wino Chianti Classico to niewątpliwie najsłynniejszy i najbardziej rozpoznawalny produkt z tego regionu. Wytwarzane według surowych reguł wino to łączy w sobie winogrono Sangiovese z innymi „bacca rossa” – ciemnymi szczepami winogron, takimi jak Colorino czy Canaiolo. Chianti Classico można natychmiast rozpoznać po emblemacie „Gallo Nero” – czarnym kogucie, dumnie prezentowanym od 1924 roku.
Nie jest to jednak jedyny lokalny przysmak, jaki znajdziesz w Chianti. Będąc tam, koniecznie spróbuj wyjątkowej oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia, Olio Extra Vergine di Oliva DOP Chianti Classico. Zielono-złoty kolor zawdzięcza pochodzeniu z oliwek gatunków Frantoio, Correggiola, Moraiolo i Leccino.
Do mniej znanych lokalnych przysmaków należą:
Do mniej znanych lokalnych przysmaków należą Vinsanto del Chianti Classico DOC - trunek leżakujący co najmniej 5 lat w małych drewnianych beczkach zwanych „caratelli”, produkowany z białych winogron Malvasia i Trebbiano, „Carne di Chianina” - mięso na steki, takie jak słynna Fiorentina, Pici - gruby, ręcznie zwijany makaron oraz wyroby z dziczyzny i świń rasy „cinta senese”.Miejsca na nocleg w pobliżu szlaku winnego Chianti
Aby w pełni wykorzystać atrakcje szlaku winnego Chianti i poznać go od najlepszej strony, warto zatrzymać się w jednej z willi w tej okolicy. Możemy zaoferować wiele pięknych willi w samym sercu regionu Chianti, od romantycznych domków z jedną sypialnią po eleganckie posiadłości wystarczająco duże, aby pomieścić dużą rodzinę lub grupę przyjaciół.
Zapoznaj się z naszą kolekcją willi w Chianti
Zakupy w Toskanii
Toskania to świetne miejsce na zakupy. Tutejsze sklepy są wyjątkowo różnorodne, poczynając od stylizowanych po autentyczne. Toskania słynie z oliwy, wina, świeżych produktów rolnych, wyrobów ze skóry, koronek i terakoty.
Czas na zakupy w Toskanii można spędzić na wiele sposobów: poszukać okazji i unikalnych lokalnych produktów na wiejskich targowiskach, wybrać się do centrum outletowego po designerskie ciuchy po okazyjnej cenie lub zaszaleć w ekskluzywnym butiku.
Wielbiciele włoskich projektantów będą zachwyceni Toskanią, gdyż jest tu olbrzymi wybór sklepów firmowych takich firm jak Prada, Dolce & Gabbana i Gucci. Z kolei na targowiskach można kupić wszystko, poczynając od antyków, ubrań i toreb, a kończąc na świeżych owocach, warzywach i kwiatach.
Tradycyjnych, nietuzinkowych sklepików oferujących cudowne, ręcznie wykonane wyroby najlepiej szukać w mniejszych wioskach, a znanych marek i dużego wyboru sklepów - w Sienie, Florencji, Arezzo i innych dużych toskańskich miastach.
Wino w Toskanii
Toskania, z falistymi wzgórzami i śródziemnomorskim klimatem, zapisała piękną kartę w historii winiarstwa. Terroir regionu zapewnia doskonałe warunki do uprawy wyjątkowych winogron. Toskania, znana głównie z win czerwonych, w dużej mierze opiera się na winogronach Sangiovese, z których powstają wina wyraziste, taniczne, z wysoką kwasowością, gładkie i średnio zbudowane.
Wędkarstwo
Toskańczycy uwielbiają łowić ryby i polować, a w większości miast znajdziesz sklep wędkarski i myśliwski. Zajrzyj do jednego z nich i zapytaj miejscowych o dobre miejsca do wędkowania oraz o wymagane pozwolenia wędkarskie.
Wędkarstwo morskie
Paolo Fanciulli to rybak oraz przewodnik turystyczny z dużym doświadczeniem, dbający o środowisko naturalne. Oferuje całodniowe wycieczki wędkarskie w okolicy Parku Regionalnego Maremma dla grup do 12 osób, które wyruszają wcześnie rano z portu w Talamone.
www.paoloilpescatore.it
Wędkarstwo muchowe
Najlepszym miejscem do wędkowania na muchę w Toskanii jest rzeka Alto Tevere w Sansepolcro, na zachód od Arezzo, około 1 godziny i 40 minut jazdy samochodem od Sieny.
W rejonie Lukki dobrym miejscem jest naturalne dorzecze stworzone przez Serchio, rzekę, która przecina Garfagnana z północy na południe, od Sillano aż po Castelnuovo di Garfagnana.
Fly Dreamers https://tinyurl.com/2sth874p
Wędkarstwo jeziorowe
Obok wioski Quornia między Castelliną i Monteriggioni jest jezioro Vallechiara, w którym można łowić ryby. Należy kierować się drogowskazami prowadzącymi do restauracji Vallechiara, gdzie wypożycza się sprzęt wędkarski. Potem już można zarzucić wędkę w nadziei, że złowi się karpie, jesiotry i pstrągi.
https://lagovallechiara.it/en/homepage/#fishing
Lago di Chiusi i Lago di Montepulciano, odpowiednio w pobliżu Chiusi i Montepulciano, to zdecydowanie dwa najlepsze miejsca do wędkowania jeziornego w prowincji Siena. (Restauracja Pesce d'Oro, niedaleko Labo di Chiusi, jest również dobrym miejscem na lunch). Informacje o tym, jak uzyskać pozwolenie na łowienie ryb można znaleźć na poniższych stronach:
Lago di Chiusi
www.lenzaetrusca.it
Lago di Montepulciano
www.amicilagodimontepulciano.it
Golf
Toskania słynie nie tylko z bogatej historii, kultury czy tradycji, ale także z przepięknych krajobrazów, pysznego jedzenia oraz wyśmienitego wina - rejon ten kryje w sobie wszystko to, co potrzebne jest do spokojnego, wakacyjnego wypoczynku.
Nie można oczywiście pominąć faktu, że znajdują się tam jedne z najlepszych włoskich pól golfowych, co również sprawia, że Toskania jest miejscem wartym odkrycia.
Nawet po sukcesach golfisty Costantino Rocca, Włochy niekoniecznie figurowały jako naród wiodący w dziedzinie golfowej. Natomiast pojawienie się srebrnego medalisty Matteo Mannasero podczas głównego turnieju golfowego The Open Championship w 2009 r. oraz braci Francesco i Edoardo Molinari, zwycięzców pucharu świata, wzbudziło zainteresowanie golfową przyszłością kraju.
Toskania to powszechnie znana, malownicza kraina wzgórz o ekscytującej historii i pobudzającej do gry w golfa atmosferze, która wydaje się być idealnym miejscem na spędzenie wakacji. Nie wiedząc czego się spodziewać w Toskanii, można się z pewnością miło zaskoczyć.
W Toskanii znajdują się jedne z najlepszych pól golfowych. Poniżej znajduje się kilka wskazówek od Granta Leggate – asystenta sekretarza w klubie golfowym Royal St Georges z angielskiej miejscowości Sandwich.
Jazda na rowerze w Toskanii
Castellina in Chianti (578 m) – Castagnoli (427 m) – Bivio Talciona (150 m) – Kościół parafialny Sant' Agnese (410 m) – Castellina in Chianti
Dystans: 41 km
Wymagany czas: cztery godziny
Nawierzchnia: pierwsza połowa - droga gruntowa, druga połowa - droga asfaltowa, o niewielkim ruchu.
Trudność: pierwsza cześć wycieczki jest bardzo prosta, oprócz kilku miejsc ze stromymi zjazdami, następnie trudność jest średnia, ze względu na to, że droga kieruje się w górę do Castelliny, jednakże nachylenie drogi jest łagodne, co jest idealne w przypadku jazdy na rowerze. Wymaga średniego przygotowania sportowego.
Droga: Castellina usytuowana jest na drodze krajowej Chiantigiana. Do miasta można też dojechać drogą 429 z Valdelsy oraz drogą szybkiego ruchu prowadzącą z Florencji do Sieny, zjeżdżając z San Donato in Poggio, jeśli kierujemy się z Florencji. Jesli natomiast kierujemy się ze Sieny - zjazdem Monteriggioni.
Wycieczka rowerowa rozpoczyna się w okolicy zabudowanej przy odcinku drogi krajowej do Poggibonsi, kończy się w tym samym miejscu. Ze względu na nachylenie, lepiej pojechać okrężną drogą, którą znajdziemy po przejechaniu dwóch kilometrów przy zabytkowym zamku Castagnoli, leżącym na skarpie, na której ulokowane są też różnorodne budynki. Droga asfaltowa zmienia się w drogę gruntową, która schodzi w dół, oferując panoramiczne widoki na przepiękne krajobrazy dolin Staggia i Elsa.
Szczególną ostrożność należy zachować po dojechaniu do kilku bardzo ostrych zakrętów, ze względu na bardzo strome stoki i gruntową nawierzchnię, która może spowodować utratę równowagi przy hamowaniu. Pozornie płaska droga, rozpościerająca się na grzbiecie wzgórza w okolicach Villa Rosa i Gretole, oferuje panoramiczne widoki na dominujące w okolicy pola uprawne. Przejazd na tym odcinku, prowadzący drogą asfaltową, jest bardzo przyjemny i relaksujący. Następnie dojeżdżamy do skrzyżowania z kierunkowskazem na Talcionę, widocznym po prawej.
Po odwiedzinach w tej miejscowości wracamy do miejsca, przez które już przejeżdżaliśmy, a mianowicie do skrzyżowania. Jedziemy w górę, podziwiając niewielką, zabytkową parafię Santa Maria z architrawem, wyrzeźbionym w średniowieczu (1234 r.), na którym znajduje się szorstka, lecz urocza rzeźba przedstawiająca pokłon Trzech Króli. Wąską drogą asfaltową wjeżdżamy pod górę w stronę wioski Villore. Następnie droga zmienia się w gruntową, a na zakręcie dociera do drogi krajowej z Poggibonsi. Stąd kierujemy się w stronę Castelliny.
L’Eroica
L’Eroica to niezwykły wyścig rowerowy, który od 1997 r. odbywa się na początku października w Gaiole in Chianti. Trasa prowadzi po krętych asfaltowych szosach oraz po charakterystycznych dla Toskanii białych, szutrowych drogach. Można wybrać jedną z tras długich (205 /135 km) albo krótkich (75/38 km). Jego wyjątkowość polega na tym, że rowery muszą być wyprodukowane przed 1987 (najczęściej mają po 30-40 lat, ale są i dużo starsze) i spełniać określone wymogi – manetki od przełożeń umieszczone na ramie, noski, linki hamulcowe prowadzone na zewnątrz. Podobnie ze strojem uczestników – zamiast nowoczesnych, obcisłych strojów są trykoty, podkolanówki i czapeczki z logo zapomnianych firm. Na najkrótszej, 38 km trasie można startować również na rowerach innych niż sportowe - na składakach, rowerach pocztowych lub dostawczych. Nieodłącznym elementem imprezy są rozsiane na trasie punkty odpoczynku, gdzie można spróbować dań lokalnej kuchni, szynek, serów, a nawet wina, bo w tej imprezie nie chodzi o to, żeby być pierwszym, ale żeby miło spędzić czas.
Trasy są na stałe oznakowane, więc można je przemierzać na rowerach przez cały rok. Więcej informacji na stronie http://www.eroicagaiole.com/
Więcej informacji można znaleźć na stronie http://www.eroicagaiole.com/
Nasz blog https://tuscanguru.to-toskania.pl/pedaluj-na-szczycie-wzgorza-czekaja-lody/
Zobacz listę domów położonych w promieniu 10 km od startu L'Eroica. Jeśli chcesz dojechać rowerem na start, zwróć uwagę, że dojazd do niektórych domów prowadzi przez nieutwardzone drogi.
Szlaki piesze
Przedstawiamy kilka naszych ulubionych szlaków pieszych z dobrymi restauracjami na trasie. Zostały opracowane z myślą o doświadczonych piechurach, którzy lubią spędzać czas na łonie przyrody, z dala od cywilizacji i cieszyć się swobodą.
Zaproponowane wycieczki to sposób na poznanie Toskanii od innej strony i dotarcie do jej ukrytych skarbów. Zachwycające krajobrazy, cudowne zapachy, piękno przyrody, bliskość natury – tak spędzony dzień na długo zostanie w pamięci.
Co jakiś czas aktualizujemy opisy naszych tras i dodajemy nowe propozycje. Masz pomysły na inne ciekawe wycieczki? Podziel się z nami i innymi osobami. Cieszmy się wszyscy niespiesznym, uważnym zwiedzaniem i pięknem natury!
Prześlij swoje propozycje na experiences@to-tuscany.com
Tennis
Możliwe, że w czasie wakacji zechcesz wykorzystać wolny czas na grę w swój ulubiony sport. Z wymienionych poniżej klubów tenisa ziemnego w Toskanii, Orvieto i Perugii mogą korzystać także osoby nie będące członkami klubu. Podkreślamy, że rezerwacji trzeba dokonywać z wyprzedzeniem, bo członkowie klubu oraz osoby korzystające z lekcji gry mają pierwszeństwo.
Czytaj dalejPark Rzeźby Chianti
Park Rzeźby Chianti leży w miejscowości Pievasciata około 10 km na północ od Sieny i jest idealnym miejscem do wytropienia sztuki Toskanii, w międzyczasie ciesząc się słońcem. W parku znajduje się stała wystawa 26 współczesnych instalacji i rzeźb artystów z całego świata, w tym labirynt, tęcza, ogromny kil i dużo więcej - wszystkie eksponaty pięknie rozmieszczone pomiędzy drzewami. Odwiedzający park mają szansę zachwycić się zarówno charakterystycznym krajobrazem, jak i sztuką Toskanii, spacerując po długim na kilometr szlaku. Taki spacer poprzez naturę i sztukę jest bardzo przyjemny!
Niektóre obiekty są dziwne, prowokujące, nieoczywiste. Naszym ulubionym jest The Labyrinth, wykonany przez brytyjskiego artystę Jeffa Sawarda z bloków szkła o morskim kolorze. Znajduje się tutaj także galeria ceramiki - La Fornace Art Gallery, gdzie prezentowanych jest ponad 200 prac współczesnych twórców z Azji, Afryki, Połodniowej Ameryki i Europy.
W parku znajduje się też amfiteatr, gdzie od maja do września w magicznej atmosferze odbywają się koncerty i różnorodne wydarzenia kulturalne.
Godziny otwarcia Parku Rzeźby Chianti
Codziennie od 10.00 do zachodu słońca.
Jeśli zamierzasz odwiedzić park rzeźby, proponujemy abyś ściągnął aplikację ChiantiPark z Apple Store lub Google Play
Dojazd do Parku Rzeźby Chianti
Z autostrady Florencja - Siena: Zjedź zjazdem Siena Nord.
Skręć w lewo na SS222 w stronę Castelliny, następnie, po 1.5 km skręć w prawo w stronę Vagliagli. Jedź przez około 8 km, potem skręć w prawo w stronę PIEVASCIATY. Wjedziesz na drogę wiejską, a park będzie po prawej po przejechaniu około 4 km.
GPS: Długość geograficzna: E. 11° 22' 53" – Szerokość: N. 43° 23' 36"
Spójrz w gwiazdy w Osservatorio Chianti
Kiedy myślisz o Toskanii, to jedną z pierwszych rzeczy, które przychodzą na myśl są prawdopodobnie piękne krajobrazy z winnicami, gajami oliwnymi i rzędami cyprysów. Ale jeśli w nocy spojrzysz w rozgwieżdżone niebo ponad tą piękną krainą, zrozumiesz, dlaczego Toskania jest popularna wśród osób zainteresowanych obserwacją nieba.Obserwacja gwiazd w południowej Toskanii
Do obserwacji gwiazd szczególnie nadaje się południowa Toskania ze względu na spore obszary, które nie są „zanieczyszczone” światłami obejmujące Maremmę, Monte Amiata, Doliny Farma i Merse oraz Archipelag Toskański. Dzięki niskiej gęstości zaludnienia i sporej odległości od dużych ośrodków miejskich, południowa Toskania gwarantuje cudownie ciemne niebo przy odpowiedniej pogodzie. Ponadto, w przeciwieństwie do innych popularnych miejsc do obserwacji gwiazd we Włoszech, Toskania jest bardzo łatwo dostępna.Projekt BuioMetria Partecipativa
Niskie zanieczyszczenie światłem jest nie tylko doceniane przez obserwatorów gwiazd i romantyków, ale ma pozytywny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi. Projekt BuioMetria Partecipativa http://www.buiometriapartecipativa.org/ powstał w dolinie Farma w 2008 r., w celu zebrania danych na temat obszarów ciemnego nieba w Toskanii. Poza realizacją w innych częściach Włoch, projekt jest obecnie częścią europejskich inicjatyw związanych ze światłem i nocą. Organizowane są edukacyjne wydarzenia i zajęcia dla wszystkich grup wiekowych.Obserwacja gwiazd w Osservatorio Chianti
Jeśli obserwowanie gwiazd w Toskanii wzbudziło Twoje zainteresowanie, możesz odwiedzić Obserwatorium Chianti (http://www.osservatoriochianti.it/). Od czerwca do sierpnia w centrum badawczym odbywają się specjalne „noce z gwiazdami” - spotkania z anglojęzycznymi astronomami, którzy pomagają odkrywać odległe konstelacje przez teleskopy. To może być wspaniały sposób na wprowadzenie dzieci w świat astronomii.
Toskańska klasyka – 10 polecanych szlaków >
Źródła termalne
Toskania, słynąca ze sztuki, architektury i kulinarnych przysmaków, szczyci się także ukrytym klejnotem: źródłami termalnymi. Są zlokalizowane głównie wokół Monte Amiata - wygasłego wulkanu położonego na południe od Sieny, pomiędzy wzgórzami Val d'Orcia i nadmorską Maremmą. To prawdziwe cuda natury, z których można korzystać „na dziko”, pośród malowniczych krajobrazów lub w eleganckich ośrodkach SPA . Źródła termalne, dzięki swoim bogatym w minerały wodom, zapewniają również korzyści zdrowotne, co czyni je popularnym celem podróży, zwłaszcza zimą.
Zbieranie trufli w Toskanii we Włoszech
Krajobrazy Toskanii, pełne zielonych, łagodnie falujących wzgórz, winnic, gajów oliwnych oraz sosnowych lasów, kryją w sobie wiele produktów kulinarnych. Najcenniejsze z nich to trufle - i nie mamy tu na myśli czekoladek! Uwielbiali je już starożytni Rzymianie, którzy zachwalali ich właściwości afrodyzjakalne. Obecnie kucharze na całym świecie używają ich, gdyż mają wyrazisty smak i dodają potrawom odrobiny klasy. Niektóre odmiany tych wykwintnych smakołyków są tak drogie, że mają wartość równą swej wadze w złocie.
Dlaczego trufle są tak popularne?
Najsłynniejsze są trufle białe rosnące we włoskim Piemoncie w okolicach miasta Alba. Ich bulwiaste owocniki, rosnące wśród korzeni dębu, leszczyny, topoli czy buku, są zbierane jesienią i sprzedawane na targach trufli podczas Międzynarodowego Festiwalu Białej Trufli w Albie. Częściowo za przyczyną tego festiwalu, a częściowo w wyniku skutecznego marketingu, trufle z Alby są najbardziej znaną odmianą na świecie. Wielu uważa jednak, iż toskańskie białe trufle, pochodzące głównie z okolic Sieny i Pizy, są równie smaczne, a bardziej warte swej ceny. Z tego też powodu coraz liczniejsze grono miłośników trufli jeździ do Toskanii jesienią, z nadzieją doświadczenia trufli w bardziej intymnej i mniej skomercjalizowanej atmosferze. Jest to idealne miejsce i czas na degustację, kupno czy nawet zbiory trufli.
Jak wygląda poszukiwanie trufli?
Trifolau (czyli „zbieracze trufli”) utrzymują w tajemnicy swoje znaleziska oraz miejsca zbiorów, dlatego zwykle wychodzą na trufle nocą. Oprócz chęci zachowania tajemnicy, wynika to z faktu, że zapach trufli jest ponoć wtedy silniejszy, co ułatwia ich znalezienie specjalnie wytresowanym psom.
Psy szukające trufli
Pierwotnie do zbierania trufli używano samic świni, gdyż uważano, że zapach trufli przypomina feromony wydzielane przez wieprze. Niestety świnie również uważały trufle za przysmak, dlatego spora część znalezionych okazów nigdy nie trafiała do kuchni! W dodatku, jak powiedział jeden zbieracz trufli, „o wiele łatwiej wsadzić do samochodu psa!”.
Psy na trufle szkoli się od najmłodszych lat. Początkowo używa się kawałków sera o wyrazistym zapachu, który zakopuje się, po czym wysyła psy, aby go odnaleźć. Później w podobny sposób używa się małych trufli. Można też wysłać dobrze zapowiadającego się psa do szkoły szukania trufli, w której tresura trwa średnio około czterech lat. Dobry pies na trufle to bezcenny nabytek - niestety każdego roku pojawiają się doniesienia o otruciach doświadczonych psów przez rywalizujących ze sobą zbieraczy. Gdy pies wskaże miejsce, w którym może znajdować się trufla, trifolau wykopuje ją przy użyciu wąskiej szpadli, aby uniknąć uszkodzenia owocnika, a następnie zasypuje wykopany dołek, aby za rok trufle ponownie wyrosły. Niestety wszystkie dotychczasowe próby wyhodowania trufli w sztucznych warunkach lub z użyciem nasion spełzły na niczym, wydaje się zatem, iż Matka Natura wie co do niej należy i nie jest gotowa wyjawić swych tajemnic.
Kiedy jest najlepsza pora roku na trufle?
Poważni zbieracze trufli, czyli trifolau, mogą zajmować się zbiorem trufli praktycznie przez cały rok, gdyż od stycznia do marca owocują czarne trufle zimowe, od marca do kwietnia trufle szaro-białe czyli bianchetto (które bywają przez niedoświadczonych zbieraczy mylone z droższymi truflami białymi!), a od czerwca do listopada pospolitsze czarne trufle letnie. Natomiast już od września można zacząć poszukiwania cenionej trufli białej, czyli tartufo bianco. Ten moment to punkt kulminacyjny w zbiorach trufli.
Festiwale i wydarzenia związane z białą truflą
W celu uczczenia tego wykwintnego przysmaku organizowane są wtedy liczne festiwale. Największy i najpopularniejszy z nich to Festiwal Białej Trufli w Albie – dalsze informacje i datę festiwalu w poszczególnych latach można znaleźć na powyższej witrynie. Jest także festiwal w San Giovanni d'Asso (40 km na południowy wschód od Sieny), który odbywa się w dwa weekendy w listopadzie. Jakość trufli jest tu podobna do sprzedawanych w Albie i San Miniato, przy czym ceny są bardziej przystępne. W San Giovanni d’Asso jest też muzeumpoświęcone truflom. Aby poczuć atmosferę panującą podczas poszukiwania trufli, zobacz film autorstwa Graeme Robertson z The Guardian:
Udział w poszukiwaniu trufli
Kolejne popularne wśród zbieraczy trufli miejsce to San Miniato, piękny przysiółek w prowincji Pizy. To tutaj przedstawiciel firmy To-Toskania wybrał się na zbiory trufli z miejscowym trifolau...
Massimo Cucchiara to nie tylko znawca trufli i doświadczony zbieracz, ale także przedstawiciel rodziny, która od lat zajmuje się tymi cennymi grzybami. Jego ojciec był przewodniczącym Stowarzyszenia Zbieraczy Trufli w San Miniato i zna wszystkie sztuczki stosowane podczas zbioru trufli. Massimo zgodził się w dżdżysty, mglisty poranek spotkać w pobliżu San Miniato z właścicielem To-Toskania, Seanem Caulfieldem oraz dziennikarką z CNN, Maureen O’Hare. Warto przeczytać artykuł w którym Maureen opisała to przeżycie. Osobom, które chcą poznać Massimo i wybrać się z nim na takie fascynujące, tradycyjne polowanie, proponujemy, aby zajrzały na jego witrynę Truffle in Tuscany lub napisały do niego na adres info@truffleintuscany.it
Toskańskie wille w pobliżu miejsc, gdzie występują trufle
Podczas pobytu w San Miniato, najlepsze miejsce na skosztowanie tych kosztownych przysmaków to restauracja Pepenero której właścicielem jest szef kuchni i prezenter telewizyjny Gilberto Rossi. Informacje o specjalnych zestawach atrakcji, w skład których wchodzi wycieczka po trufle, lekcja gotowania i degustacja z właścicielem restauracji i jego pracownikami, można znaleźć na witrynie Truffle in Tuscany
To Toskania ma wiele willi idealnie zlokalizowanych, aby jak najlepiej wykorzystać sezon na trufle, takich jak Villa Fonte Rinaldi, położona na prywatnym wzgórzu z malowniczymi, panoramicznymi widokami, czy zanurzona w zieleni Casa Torcicoda. Dla większych grup nada się Il Piano - piękny kamienny dom z wieloma udogodnieniami dla całej rodziny. Polecamy też wszystkie nasze wille w pobliżu Pizy
Co można zrobić z truflami?
Jeśli są to białe trufle (tartufo bianco), najlepiej spożyć je jak najszybciej, gdyż mają bardzo krótką żywotność. Białą truflę wystarczy bardzo drobno pokroić lub zetrzeć na tarce, po czym posypać nią pieczone lub smażone jajka, lub makaron z wody. Gotowanie białych trufli sprawia, iż stają się mniej wyraziste w smaku. Odwrotnie natomiast jest z truflą czarną: aby wydobyć jej smak należy usmażyć ją na maśle, a następnie podać z makaronem.
Na koniec warto dodać, że gdybyśmy znaleźli coś co wygląda na truflę, ale nie mieli co do tego pewności, powinniśmy poprosić kogoś o sprawdzenie, czy nasze znalezisko to rzeczywiście poszukiwany przysmak. Zbiór trufli należy traktować tak samo jak zbiór innych grzybów i pamiętać, że niedoświadczona osoba może się łatwo pomylić.'
Aby uzyskać więcej informacji na temat zbieraczy i zbiorów trufli, należy skontaktować się z biurem Stowarzyszenia Zbieraczy Trufli w Sienie, adres: Via XX Settembre, 41, 53020 San Giovanni d'Asso (SI)
Tel. +39 0577/803213
Associazione Tartufai delle Colline Sanminiatesi
Piazza del Popolo, 19, 56028 San Miniato (PI)
Tel. +39 0571 42014
Truffle in Tuscany, Via Covina, 44/C, 56028 San Miniato (PI)
Tel. +39 3479030371
https://www.truffleintuscany.com/index.html
Toskańska przyroda
Gorące słońce i długie ciepłe dni sprawiają, że przyroda Toskanii jest zdumiewająco bogata i różnorodna. Tutejsze parki narodowe, rezerwaty, góry i lasy stwarzają wspaniałe warunki środowiskowe pozwalające na rozkwit flory i fauny.
Nie wszyscy wiedzą o tym, że w Toskanii można zobaczyć różne ciekawe zwierzęta. Na toskańskiej wsi zdarza się na przykład spotkać zające, sarny i jelenie, jeżozwierze, borsuki, susły, lisy, bażanty, wilki, a nawet dziki.
Toskania to również raj dla ornitologów. Spotyka się tu wiele gatunków ptaków. W górach i na bagnach miłośnicy podglądania ptaków zobaczą na przykład puszczyki, czaple, drozdy obrożne i rzadkie ibisy kasztanowate.
Aby poczytać o najpospolitszych zwierzętach Toskanii i zarezerwować miejsce na wycieczce przyrodniczej, należy kliknąć na poniższe linki.
Kawa we Włoszech
Kawa! Kiedyś wystarczyło zalać ją wrzątkiem lub wsypać do przelewowego ekspresu, obecnie powszechne stały się ekspresy ciśnieniowe i dzbanki moka. Włosi parzyli w ten sposób kawę od dekad i mało jest miejsc na świecie, gdzie przywiązuje się do tego napoju tak wielką wagę. Dla nas kawa to kawa – jeśli mamy ochotę na cappuccino po kolacji, to je sobie zamawiamy, dla Włochów to herezja. Cappuccino pije się do 11!
Czytaj dalejOliwa z oliwek Toskania
Włochy są znane na całym świecie z dobrej jakości oliwy z oliwek i zupełnie słusznie. Niektóre z najlepszych oliw pochodzą z regionu Toskanii, a w szczególności oliwa butelkowa, pochodząca z jednej wytłaczarni ma największą wartość oraz jest najdroższa.
Gleba, rodzaj podłoża, natężenie słoneczne, a także ilość opadów podczas sezonu uprawnego grają rolę w określeniu smaku oliwy. We Włoszech znajdziemy wiele różnorodnych odmian drzew oliwnych, każda z odmian charakteryzuje się szczególnymi właściwościami. Większość drzew oliwnych, rosnących w Toskanii to odmiany Frantoio, Leccino, Pendolio, Maurino, Moraiolo i Taggiasca. Najlepszą glebą pod ich uprawę jest glina lub gleba piaszczysto-ilasta z dobrym drenażem. Mimo że prawdą jest, że drzewa oliwne mogą się dobrze rozwijać w trudnych warunkach, takie warunki nie dają gwarancji solidnych zbiorów każdego roku. Dobra irygacja dla drzew jest niezbędna podczas całego sezonu uprawnego, po to by zmaksymalizować plony. Przycinanie gałęzi po zbiorach z wcześniejszego roku jest niezbędne w celu utrzymania drzewa w zdrowiu, utrzymania dorocznego plonu na tym samym poziomie oraz by owoce były rozłożone równomiernie na całym drzewie.
Oliwki zrywane są ręcznie, jako że ta metoda powoduje najmniejsze obrażenia dla owoców, następnie ma miejsce mycie, usuwające brud i kurz. Następnie, w przeciągu 24h od zbioru, oliwki, w tym skóra i pestki są gniecione na miazgę przez kamienny lub metalowy młyn. Po tym miąższ jest prasowany, używając tradycyjnej drewnianej tłoczni lub nowoczesnej hydraulicznej prasy. To proces pierwszego tłoczenia i podczas niego trzeba dostosować się do bardzo surowych wytycznych. Wytyczne z Unii Europejskiej mówią, że oliwa musi być tłoczona w temperaturze poniżej 27 stopni Celsjusza, aby butelkę można było opatrzyć etykietą 'oliwa z pierwszego tłoczenia na zimno', lub w przypadku gdy ma miejsce proces fabryczny 'zimna ekstrakcja'.
Częścią tego procesu wymagającą największych umiejętności jest decyzja, kiedy zerwać oliwki, gdyż to ma wpływ na smak i zapach oliwy. Jeśli oliwki zostaną zerwane zbyt późno lub zbyt wcześnie, kwasowość owoców nie będzie właściwa, co ma wpływ na jakość i smak oliwy. Oliwa z pierwszego tłoczenia musi mieć poziom kwasowości mniejszy niż 1%. Rząd włoski wprowadził dla wszystkich włoskich oliw z oliwek chronioną nazwę pochodzenia (DOP). Dodatkowo, oliwa z oliwek z Chianti ma specjalną etykietę, gwarantującą jej wysoką jakość, jest to oznaczenie DOC - kontrolowane oznaczenie pochodzenia.
Normalne jest to, że czasem na dnie butelki z oliwą z oliwek wytwarza się osad, ma to miejsce ponieważ wiele rodzajów oliwy nie jest poddawane rafinowaniu po tłoczeniu, co ma na celu zachowanie maksymalnego smaku. Po butelkowaniu oliwa powinna być przechowana w zaciemnionym pomieszczeniu, bez dostępu światła słonecznego, a także nie powinna być wystawiana na działanie wysokich temperatur, więc chłodna spiżarnia lub piwnica są idealne do przechowywania oliwy. Po otwarciu oliwa z oliwek powinna zostać skonsumowana w przeciągu roku lub do daty ważności na etykiecie, jednak oliwa jest tak pyszna, że mało prawdopodobne jest, że wytrzyma tak długo!
Oliwa z oliwek, w szczególności z pierwszego tłoczenia jest silnym antyoksydantem, zawierającym tłuszcze jednonienasycone. Są to dobre tłuszcze, pozwalające zredukować poziom cholesterolu, co jest dobre nie tylko dla naszego serca, lecz tez dla ogólnego samopoczucia.
Dodatkowo, oprócz korzyści zdrowotnych zawartych w oliwie z oliwek, produkt ten ma szerokie zastosowanie w kosmetyce, zarówno w produktach fabrycznych, jak i naturalnych. Oliwa jest mieszana z olejkami eterycznymi w kosmetykach nawilżających, użytek oliwy w mydłach ma długą tradycję.
To Toskania może z przyjemnością oświadczyć, że każdy, kto chciałby wziąć udział w zbiorze oliwek lub być świadkiem zbioru z pierwszej ręki, jest mile widziany, w szczególności w okolicach Montebuoni oraz Montefiorile, gdzie To Toskania zajmuje się zbiorem oliwek, rosnących w okolicach tych dwóch miejscowości, a następnie zabiera je do sąsiadów w winnicy Casanuova di Ama, którzy zabierają oliwki do Volterry, gdzie zostają one poddane procesowi tłoczenia na zimno, a następnie butelkowania.
.jpg){kind=logo}
